Zastosowanie przymusu bezpośredniego wobec służb mundurowych

by

Przymus bezpośredni w administracji polega na stosowaniu przez egzekutora środków mających na celu przezwyciężenie aktywności albo bierności zobowiązanego, w celu doprowadzenia do wykonania obowiązku podlegającego egzekucji. Egzekutor ma prawo zastosować ów przymus wobec każdej osoby fizycznej, będącej zobowiązanym. Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w artykule 153, wprowadza wyjątek, który pozwala na zastosowanie przymusu bezpośredniego również w stosunku do:

  • żołnierzy w czynnej służbie wojskowej albo
  • funkcjonariuszy Policji, Służby Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego lub Straży Granicznej.

Wobec wyżej wymienionych ustawodawca ograniczył jednak zakres podmiotowy stosowania egzekucji administracyjnej, dopuszczając zastosowanie przymusu bezpośredniego wyłącznie przez, odpowiednio, Żandarmerię Wojskowa lub wojskowy organ porządkowy, albo organ porządkowy właściwej służby mundurowej. Jeżeli zaś przepisy szczególne (jak np.: art. 11 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, tu m.in.: konieczność podjęcia działań w związku z przeciwdziałaniem naruszeniu porządku publicznego, odparciem bezpośredniego zamachu na życie, czy przeciwdziałaniem czynnościom zmierzającym do autoagresji) przewidują przymusowe doprowadzenie żołnierza w czynnej służbie wojskowej – uprawnionym do tego jest wojskowy organ porządkowy lub Żandarmeria Wojskowa. Osoba, względem której przez Żołnierzy Żandarmerii Wojskowej, zostały zastosowane środki przymusu bezpośredniego ma prawo do złożenia zażalenia. Zażalenie przysługuje do prokuratora wojskowej prokuratury garnizonowej, właściwej ze względu na miejsce zdarzenia, w terminie 7 dni od dnia zdarzenia.

Warto jednak zaznaczyć, że w określonych przypadkach, istnieje możliwość zastosowania przymusu bezpośredniego wobec funkcjonariuszy służb mundurowych przez innych egzekutorów niż wyżej wymienione organy. Chodzi mianowicie o sytuacje, w których – jak stanowi art. 153§2 – ze względów sanitarnych lub innych społecznych zachodzi potrzeba natychmiastowego wykonania egzekwowanego obowiązku, a Żandarmerii Wojskowej lub wojskowego organu porządkowego albo innego właściwego organu nie ma na miejscu.

Wojskowe organy porządkowe zostały wymienione w ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej, znajdują się wśród nich m.in.: wchodzący w skład służby garnizonowej oficer inspekcyjny garnizonu, wchodzący w skład służby wewnętrznej jednostki wojskowej dowódca i żołnierze pododdziału alarmowego jednostki wojskowej, a także dowódcy i żołnierze pododdziałów regulacji ruchu jednostek wojskowych.