Zasady zaliczania służby w innych miejscach na poczet emerytury wojskowej/mundurowej

Z tytułu wysługi lat lub w razie całkowitej niezdolności do służby żołnierzom zwolnionym z zawodowej służby wojskowej przysługuje z budżetu państwa zaopatrzenie emerytalne. Na wspomniane składają się świadczenia pieniężne oraz inne świadczenia i uprawnienia. Wśród świadczeń pieniężnych wymienić można między innymi emeryturę wojskową, która przysługuje żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej, jeśli posiadał w tym momencie 15 lat służby wojskowej w Wojsku Polskim. Warto jednak podkreślić, że ustawa z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin ustala okresy równorzędne ze służbą wojskową. Oznacza to, że do określonego okresu żołnierzom zalicza się także:

przypadające w czasie od 1 września 1939 r. okresy działalności w ruchu oporu (z wyłączeniem tajnego nauczania), służby w armiach sojuszniczych oraz pobytu w niewoli lub obozach dla internowanych żołnierzy;
okresy służby uwzględniane przy ustalaniu prawa do emerytury policyjnej.

Konieczne w tym miejscu zdaje się zatem wyjaśnienie kwestii emerytury policyjnej – tzw. emerytury mundurowej, przyznawanej funkcjonariuszom służb takich jak: Policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Straż Graniczna, Straż Marszałkowska, Służba Ochrony Państwa, Państwowa Straż Pożarna, Służba Celno-Skarbowa i Służba Więzienna. Omawiane zaopatrzenie emerytalne przysługuje także funkcjonariuszom Służby Celnej. Świadczenie przysługuje z budżetu państwa, na zasadach określonych w ustawie z dnia 18 lutego1994 r. Jak wskazał jednak Sąd Najwyższy, w sprawie o sygn. akt I UK 426/17, możliwe jest pobieranie równocześnie emerytury z MSWiA oraz ZUS jeżeli emeryt nabył prawo do świadczenia z MSWiA oraz wypracował minimalny wymiar okresów składkowych i nieskładkowych w ZUS (20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn), a okresy mundurowe i cywilne nie zostały wzajemnie zaliczone (skonsumowane) do minimalnego stażu emerytalnego z obu źródeł. W takim przypadku ma on pełne prawo do pobierania świadczeń w zbiegu (Wyrok SN z 24.01.2019 r., I UK 426/17, OSNP 2019, nr 9, poz. 114.).

Przechodząc do możliwości podwyższenia emerytur przewidzianych przez ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym dla żołnierzy zawodowych oraz dla funkcjonariuszy służb mundurowych – należy wskazać, że jeśli idzie o emerytury dla żołnierzy zawodowych ulegają one odpowiednio podwyższeniu za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio w składzie personelu latającego na samolotach naddźwiękowych, w składzie załóg okrętów podwodnych, w charakterze nurków i płetwonurków, w zwalczaniu fizycznym terroryzmu. Emerytura podwyższana jest również za każdy rok służby w składzie personelu latającego na pozostałych samolotach i śmigłowcach, w składzie załóg nawodnych wojskowych jednostek pływających, w charakterze skoczków spadochronowych i saperów, w służbie wywiadowczej za granicą, w oddziałach specjalnych. Ponadto emeryturę podwyższa się o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia służby na froncie w czasie wojny lub w strefie działań wojennych. Na wysokość emerytury dla funkcjonariuszy wpływają natomiast okresy służb pełnionych bezpośrednio w charakterze nurków i płetwonurków oraz w zwalczaniu fizycznym terroryzmu, w składzie personelu latającego na samolotach i śmigłowcach, w składzie załóg nawodnych jednostek pływających, w charakterze skoczków spadochronowych i saperów, w służbie wywiadowczej za granicą oraz za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu i każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia służby na froncie w czasie wojny oraz w strefie działań wojennych.

Na podstawie art. 13 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy służb mundurowych, jako równorzędne ze służbą w szeregach służb mundurowych wymienionych w tytule ustawy traktuje się okresy:

służby w charakterze funkcjonariusza Urzędu Ochrony Państwa lub Biura Ochrony Rządu lub Policji państwowej, Milicji Obywatelskiej, z wyjątkami;
określone rodzaje służby na rzecz totalitarnego państwa;
zatrudnienia funkcjonariuszy od dnia 15 września 1999 r. do dnia przekształcenia stosunku pracy w stosunek służby w przypadku, gdy osoba, która wykonywała zadania przypisane dla Służby Celnej, otrzymała akt mianowania skutkujący tym przekształceniem;
a także okresy służby wojskowej uwzględnianej przy ustalaniu prawa do emerytury wojskowej;
okresy służby w charakterze funkcjonariusza Służby Ochrony Kolei, jeżeli funkcjonariusz przeszedł bezpośrednio do służby w MO lub w Służbie Więziennej w terminie do dnia 1 kwietnia 1955 r.;
okresy zatrudnienia lub służby w zawodowych jednostkach ochrony przeciwpożarowej i nauki w szkołach pożarniczych;
okresy zatrudnienia w Straży Marszałkowskiej na określonych stanowiskach pracy;
okresy zatrudnienia: w komórkach organizacyjnych oraz jako inspektorzy prowadzący czynności dochodzeniowo-śledcze, w rozumieniu ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej;
okresy zatrudnienia w Inspekcji Celnej.

Istotnym zastrzeżeniem pozostaje jednak okoliczność służby w latach 1944-1956 w charakterze funkcjonariusza organów bezpieczeństwa państwa, porządku i bezpieczeństwa publicznego. Jeżeli bowiem przy wykonywaniu czynności służbowych funkcjonariusz popełnił przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości lub naruszające dobra osobiste obywatela i za to został zwolniony dyscyplinarnie, umorzono wobec niego postępowanie karne ze względu na znikomy lub nieznaczny stopień społecznego niebezpieczeństwa czynu lub został skazany z winy umyślnej prawomocnym wyrokiem sądu – okresy służby w wyżej wymienionych jednostkach nie ulegają zaliczeniu.