Od 2008 r. w Polsce nie ma obowiązku odbycia zasadniczej służby wojskowej – osoby, które przeszły kwalifikację wojskową (lub w inny sposób uregulowały swój stosunek do służby wojskowej) zostają od razu przeniesione do zasobu osobowego rezerwy pasywnej. Nie zmienia to jednak faktu, że Ustawa o obronie Ojczyzny w dalszym ciągu reguluje kwestie obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej. Może ona być wprowadzona rozporządzeniem Prezydenta RP.

Co kluczowe, spod obowiązku odbycia takiej służby wyłączone są określone grupy osób. Poza tymi, którzy (z perspektywy ustawodawcy) zdobywają już adekwatną wiedzę, tj. osobami, które służą w Wojskach Obrony Terytorialnej czy w ramach dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej, wyłączenie obejmuje też osoby pełniąc służbę w formacjach mundurowych, tj. w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Policji, Straży Granicznej, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Służbie Ochrony Państwa, Służbie Więziennej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Celno-Skarbowej lub Państwowej Straży Pożarnej.

Oznacza to, że nawet w razie przywrócenia obowiązku zasadniczej służby wojskowej dla obywateli, nie będzie on obejmował funkcjonariuszy ww. służb.