Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29 sierpnia 2019 r. ( III PZP 3/19; OSNP 2020/4/32 ) orzekł, że pracownik Służby Leśnej, który najpierw przeszedł na rentę inwalidzką, który zaczął potem pracować w Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe może nabyć prawo do prawo do odprawy w związku z przejściem na emeryturę (art. 46 ust. 1 pkt 5 ustawy z 28 września 1991 r. o lasach, tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 2129 z późn. zm.).

W nauce prawa ścierają się dwie koncepcje dotyczące jedno – lub dwurodzajowości odprawy, związane z faktem wskazania w art. 92¹ § 1 k.p. dwóch ryzyk ubezpieczeniowych, powiązanych przyczynowo z ustaniem stosunku pracy w ramach przesłanek nabycia uprawnień do przedmiotowego świadczenia. Zdaniem jednych przedstawicieli doktryny, przepis ten kreuje jeden rodzaj odprawy i pobranie jej z tytułu rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na którekolwiek z wymienionych świadczeń z ubezpieczenia społecznego (emeryturę lub rentę) wyłącza ponowne uzyskanie prawa do niej (por. B. Wagner, Wynagrodzenie za pracę, Warszawa 1997, s. 35; T. Liszcz, Prawo pracy, Warszawa, 2004, s. 287 i R. Brol, Odpowiedzi na pytania dotyczące prawa pracy, Służba Pracownicza 1999 nr 2, s. 4 oraz M. Nowa, Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2005 r., II PK 235/04, OSP 2006 Nr 1, poz. 9).

Nie brakuje jednak zwolenników tezy, że w kontekście art. 92¹ § 1 k.p. należy mówić o dwóch odprawach: emerytalnej i rentowej, przyznawanych z racji zakończenia stosunku pracy w związku z zajściem jednego z dwóch odmiennych ryzyk ubezpieczeniowych, jakimi są utrata zdolności do pracy podyktowana względami zdrowotnymi oraz osiągnięcie wieku i stażu ubezpieczeniowego uzasadniającego zaprzestanie aktywności zawodowej. W konsekwencji takiego uregulowania kryteriów nabycia prawa do odprawy, zawarte w § 2 omawianego artykułu wyłączenie uprawnień do spornego świadczenia oznacza, że pobranie odprawy z uwagi na przejście na rentę z tytułu niezdolności do pracy nie pozbawia pracownika prawa do odprawy w przypadku późniejszego przejścia na emeryturę i odwrotnie. Zauważa się, że art. 92¹ k.p. w rzeczywistości kreuje dwie odprawy: emerytalną oraz rentową. Pierwsza powiązana jest z przejściem na emeryturę, a druga – z przejściem na rentę z powodu niezdolności do pracy. Zwykle otrzymywana jest tylko odprawa emerytalna. Niekiedy – tylko odprawa rentowa. Czasami – najpierw odprawa rentowa, a po ponownym podjęciu pracy, również odprawa emerytalna.

Sąd Najwyższy co do zasady opowiedział się za pierwszym poglądem stwierdzając, że w świetle art. 92¹ k.p. odprawa emerytalna lub rentowa jest świadczeniem jednorodnym, przysługującym w razie zaistnienia określonego w przepisie układu warunkującego (czyli spełnienia warunków do jednego z wymienionych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, to jest renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, oraz ustania stosunku pracy w związku z przejściem na to świadczenie), które pracownik może otrzymać raz w życiu, a pobranie odprawy wyklucza możliwość ponownego jej przyznania w razie zaistnienia po raz kolejny sytuacji opisanej hipotezą normy prawnej zawartej w § 1 tego artykułu.

Jednakże, że „jednorazowość” odprawy, o której mowa w art. 46 ust. 1 pkt 5 ustawy o lasach, oznacza jedynie, iż pracownicy Służby Leśnej mogą nabyć prawo tylko do jednej odprawy emerytalno – rentowej z tytułu zatrudnienia w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe. Innymi słowy, jednorazowość odprawy, o której mowa w komentowanym przepisie, odnosi się wyłącznie do odprawy gwarantowanej pracownikom Służby Leśnej w związku z ustaniem pod rządami tego przepisu zatrudnienia w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe w związku z przejściem na emeryturę lub rentę. W konsekwencji tego, bez znaczenia dla nabycia uprawnień do przedmiotowego świadczenia jest fakt wcześniejszego otrzymania tego rodzaju odprawy w związku z ustaniem zatrudnieniem poza Służbą Leśną, skoro komentowany przepis nie przewiduje takiego wyłączenia, a art. 92¹ § 2 k.p. nie znajduje zastosowania w odniesieniu do odpraw przyznawanych na podstawie w art. 46 ust. 1 pkt 5 ustawy o lasach.