Odpowiedzialność funkcjonariuszy za szkody wyrządzone wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych

by

O odpowiedzialności funkcjonariuszy stanowi ustawa z dnia 7 maja 1999 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Celno-Skarbowej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Centralnego Biura Antykorupcyjnego.

Funkcjonariusze ci poniosą odpowiedzialność majątkową za szkody wyrządzone przez nich wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych, w mieniu Skarbu Państwa znajdującym się w dyspozycji organu lub jednostek organizacyjnych podległych, podporządkowanych albo nadzorowanych przez odpowiednich ministrów.

Aby funkcjonariusz mógł odpowiadać za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków, musiał on wyrządzić szkodę w mieniu ze swojej winy. Oznacza to, że niezawiniona szkoda nie będzie sankcjonowana. Dodatkowo odpowiedzialność ta ograniczona jest do rzeczywistej straty i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania funkcjonariusza. Znamiennym jest, że dotyczy to także sytuacji, gdy szkoda powstała po rozwiązaniu stosunku służbowego.

Funkcjonariusz nie ponosi odpowiedzialności majątkowej za szkodę wynikłą w związku z działaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka. Co więcej, jeśli organ lub jednostka albo inna osoba przyczyniły się do powstania szkody lub jej zwiększenia, funkcjonariusz nie może być pociągnięty do odpowiedzialności w tym zakresie.

Funkcjonariusz odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną nieumyślnie jest obowiązany do zapłaty odszkodowania w wysokości wyrządzonej szkody, jednak odszkodowanie nie może przewyższać kwoty trzymiesięcznego uposażenia przysługującego funkcjonariuszowi. Ponadto, jeśli jednostka wyrazi na to zgodę, taki funkcjonariusz może naprawić szkodę poprzez przywrócenie stanu poprzedniego. 

Inaczej kształtuje się sytuacja funkcjonariusza, który wyrządził szkodę umyślnie. Wówczas obowiązany będzie do jej naprawienia w pełnej wysokości.

Jeżeli funkcjonariusz wyrządził szkodę osobie trzeciej, to Skarb Państwa jest obowiązany do jej naprawienia. Osoba trzecia może dochodzić swoich roszczeń na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Jednakże funkcjonariusz poniesie odpowiedzialność wobec Skarbu Państwa, który naprawił szkodę.