Mając na względzie podtrzymanie wyszkolenia militarnego na wypadek działań zbrojnych wśród obywateli zobowiązanych do obrony Ojczyzny, Szefowie Wojskowych Centrów Rekrutacji regularnie powołują osoby posiadające uregulowany stosunek do służby wojskowej do odbywania szkoleń żołnierzy pasywnej rezerwy. W związku z powyższym osoby posiadające wykształcenie i uprawnienia przydatne dla Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej mogą zostać powołane m.in. na krótkotrwałe ćwiczenia wojskowe. Warto zaznaczyć, że ich wymiar może wynosić zaledwie dwa dni, a całość szkolenia kończy się złożeniem przez uczestniczącego w nich przysięgi wojskowej.

Otrzymując kartę powołania na szkolenie rezerwy pasywnej, osoba będąca żołnierzem rezerwy ma obowiązek stawić się na miejscu wskazanym w wezwaniu do odbycia czynnej służby wojskowej. Za uchylenie się od tego obowiązku, na mocy art. 144 Kodeksu karnego, danej osobie grozi odpowiedzialność karna w postaci pozbawienia wolności.

Co jednak w sytuacji, w której stawimy się na ćwiczenia realizując nałożony prawem obowiązek, jednak nie chcielibyśmy składać przysięgi wojskowej? Przysięga wojskowa jest podniosłym aktem deklaracji lojalności wobec kraju i sił zbrojnych. Rota przysięgi składanej przez żołnierza Sił Zbrojnych została określona w art. 12 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny. Uwzględniając złożenie przysięgi wojskowej jako element programu ćwiczeń wojskowych, na które wzywani są rezerwiści, wojskowe organy ściągania postrzegają uchylenie się od złożenia przysięgi jako popełnienie przestępstwa określonego w art. 341 §1 Kodeksu karnego. W przepisie tym ustawodawca penalizuje odmowę wykonania obowiązku wynikającego z pełnienia czynnej służby wojskowej, przy czym w opisywanym przypadku jako źródło obowiązku traktowany jest wyżej wskazany art. 12 ustawy o obronie Ojczyzny, który stwierdza, że żołnierz zawodowy składa przysięgę wojskową według roty, której treść została wpisana w treść przepisu.

Należy jednak pamiętać, że w doktrynie dominuje pogląd, zgodnie z którym czyn z art. 341 §1 Kodeksu karnego (biorąc pod uwagę brzmienie §2 przepisu), biorąc pod uwagę jego obecne brzmienie, może popełnić jedynie żołnierz służby zasadniczej, który umyślnie, w zamiarze bezpośrednim odmawia pełnienia służby wojskowej albo wykonywana obowiązku wynikającego z tej służby