W dniu 22 sierpnia 2022 r. Prezydent RP podpisał Ustawę z dnia 22 lipca 2022 r. o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta wprowadza wiele zmian dotyczących struktury formacji oraz samego przebiegu służby.
Podstawową i najważniejszą zmianą wprowadzoną przez nową ustawę jest powołanie Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej, podlegającego ministrowi sprawiedliwości. Ma on być wyodrębnioną jednostką organizacyjną, mającą na celu rozpoznawanie, zapobieganie i wykrawanie przestępstw popełnionych zarówno przez osadzonych w zakładach karnych i aresztach jak i funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej w związku z wykonywaniem czynności służbowych. Tym samym, ustawa nadaje Inspektoratowi Wewnętrznemu Służby Więziennej kompetencje do prowadzenia czynności operacyjno-rozpoznawczych. Ustawa upoważnia go również do uzyskiwania i przetwarzania danych telekomunikacyjnych, danych pocztowych oraz danych internetowych, bez zgody i wiedzy osób, których dotyczą te czynności. Na jego czele stanie Szef Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej, który powoływany będzie przez Ministra Sprawiedliwości.
Do innych zmian wprowadzonych przez ustawę należy między innymi zmiana właściwości sądów w sprawach dyscyplinarnych funkcjonariuszy Służby Więziennej z sądów powszechnych na sądy administracyjne. Zgodnie z nową ustawą Służba Więzienna będzie miała również możliwość współuczestniczenia w edukacji młodzieży związanej z kształtowaniem postaw obywatelskich, pro obronnych i patriotycznych w formie przeprowadzania szkoleń strzeleckich. Klejoną zmianą jest wydłużenie czasu zatarcia kar dyscyplinarnych w każdym przypadku o dodatkowe 6 miesięcy. Wydłużeniu podlegają również okresy zatarcia kary dyscyplinarnej przed upływem terminów podstawowych ze względu na nienaganną służbę. Rozszerzono również katalog zachowań naruszających dyscyplinę służbową o umyślne naruszenie dóbr osobistych innego funkcjonariusza oraz ujawnienie informacji pozostającej w związku z wykonywaniem czynności służbowych, jeżeli spowodowało to lub mogło spowodować szkodę dla służby.
Zgodnie z art. 62, nowa ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem zmian dotyczących przeprowadzania kontroli osobistej, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r. oraz zmian dotyczących powołania Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej, które wejdą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.