W doktrynie prawa pracy przyjmuje się, że stosunki służbowe służb mundurowych nie są stosunkami pracy w rozumieniu prawa pracy. Oznacza to, że przepisy prawa pracy – również te dotyczące mobbingu – nie mogą mieć bezpośrednio zastosowania do policjanta, chyba że wprost mówi o tym ustawa.

Taka wzmianka ustawowa znalazła się dla przykładu w art. 157 Ustawy o Służbie Więziennej. Zgodnie z nim, na przełożonego nakłada się obowiązek przeciwdziałania mobbingowi. Ponadto należy w takich sytuacjach stosować odpowiednio przepisy Kodeksu pracy. Niestety w Ustawie o Policji nie znalazło się analogiczne uregulowanie.

Problem mobbingu w Policji jest wyjątkowy, poważny z racji tego, że dotknięci mobbingiem czy molestowaniem seksualnym funkcjonariusze i funkcjonariuszki często boją się mówić o tym problemie. Wpływa na to między innymi hierarchiczna struktura Policji, w której przełożeni mogą uznaniowo podejmować decyzje. Osobie poszkodowanej nie jest łatwo wykazać, że nieprawidłowe zachowanie przełożonego stanowiło przejaw mobbingu i nie podejmuje ona sprawy, obawiając się niepowodzenia.

Ofiary mobbingu w Policji nie są jednak z góry skazane na niepowodzenie i mogą podejmować działania w celu ochrony swoich praw.

Sama Policja próbuje walczyć z tym negatywnym zjawiskiem w swoich szeregach m.in. poprzez szkolenia, ankiety czy pomoc policyjnych psychologów. Ponadto w celu zapewnienia realizacji obowiązku przeciwdziałania w Policji sytuacjom o znamionach mobbingu w 2014 r. wprowadzono Wewnętrzną Procedurę Antymobbingową dla policjantów pełniących służbę w Komendzie Głównej Policji. Zgodnie z tą regulacją policjant który uzna, że nastąpiły wobec niego działania wypełniające znamiona mobbingu, może wystąpić ze zgłoszeniem do przełożonego albo przełożonego zajmującego stanowisko bezpośrednio wyższe od przełożonego, którego zgłoszenie dotyczy. Następnie przełożeni przekazują zgłoszenie do Gabinetu Komendanta Głównego Policji i do Wydziału Psychologów Policyjnych Gabinetu Komendanta Głównego Policji. Obowiązkiem Komendanta Głównego Policji jest podjęcie działań zmierzających do wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości i przeciwdziałania ich powtarzaniu się w przyszłości.

Gdyby droga wewnętrzna zawiodła, poszkodowany funkcjonariusz może wytoczyć powództwo cywilne. Poddawany mobbingowi policjant nie może wprawdzie korzystać z roszczeń przewidzianych dla  cywilnych pracowników w Kodeksie pracy, ma jednak prawo dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej z tytułu naruszenia dóbr osobistych. Zgodnie z art. 24 Kodeksu cywilnego funkcjonariusz Policji może żądać od zatrudniającej go jednostki zaniechania bezprawnego działania i usunięcia jego skutków. Co więcej, na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego może ubiegać się zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Przełożony stosując mobbing może dopuścić się przekroczenia uprawnień i naruszenia obowiązków służbowych w takim stopniu, który będzie skutkował odpowiedzialnością karną. Wówczas sprawę mobbingu można zgłosić do prokuratury. 

KS