Zakres kwalifikacji które należy posiadać by móc skutecznie ubiegać się o podjęcie służby w Straży Pożarnej określa art. 28 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej. Najważniejsze spośród nich do:
Przed przyjęciem kandydata do służby w Straży Pożarnej, przeprowadzane jest kilkuetapowe postępowanie, na które składa się między innymi ocena poprawności złożonych dokumentów, rozmowa rekrutacyjna czy sprawdzian kondycji fizycznej. W przypadku ubiegania się o pracę na stanowisku wymagającym szczególnych umiejętności, sprawdzana jest również na przykład umiejętność pływania, przygotowanie do radzenia sobie z pracą na dużych wysokościach.
Stosunek służbowy strażaka powstaje w momencie jego mianowania. Osoby podejmujące służbę w Straży Pożarnej kierowane są na początku do odbycia trzyletniej służby przygotowawczej. Wuzasadnionych przypadkach trzyletni termin może ulec skróceniu. Po zakończeniu służby przygotowawczej strażaka mianuje się na stałe.
W trakcie trwania stosunku służbowego strażacy zobowiązani są do poddawania się badaniom lekarskim w regularnych odstępach czasu.
Strażak może być przeniesiony do służby w innej miejscowości na swój wniosek, lub po wyrażeniu zgody. Od tej zasady są jednak wyjątki; przeniesienie strażaka z urzędu do innej miejscowości może nastąpić, jeżeli w tej miejscowości posiada mieszkanie, lub jeżeli w jednostce w której pełni on służbę obecnie znajduje się osoba bliska mu pokrewieństwem i jeżeli z osobą tą łączy go stosunek podległości służbowej.
W pewnych przypadkach może nastąpić zwolnienie strażaka ze służby. Wśród przesłanek skutkujących zwolnieniem ustawa wymienia:
