październik 2024 r.
Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 11 kwietnia 2024 r. (III SAB/Gd 27/24) Dyrektor Zakładu Karnego należy do kręgu podmiotów wskazanych w art. 4 ust. 1 u.d.i.p. zobowiązanych do udostępnienia - na warunkach określonych tą ustawą - informacji publicznej. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 pkt 1 obowiązane do udostępnienia informacji publicznej są m.in. organy władzy publicznej, zaś stosownie do przepisów ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (t.j.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1683) Służba Więzienna jest umundurowaną i uzbrojoną formacją apolityczną podległą Ministrowi Sprawiedliwości, posiadającą własną strukturę organizacyjną i realizującą na zasadach określonych w ustawie Kodeks karny wykonawczy zadania w zakresie wykonywania tymczasowego aresztowania oraz kar pozbawienia wolności i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności (art. 1 i art. 2 u.s.w.), zaś dyrektor zakładu karnego jest jej organem (art. 7 pkt 3 u.s.w.).
Stosownie do art. 13 ust. 1 i art. 14 u.d.i.p. udostępnianie informacji publicznej na wniosek winno nastąpić bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku.
wrzesień 2024 r.
Pozbawienie przez Trybunał Konstytucyjny danej normy prawnej domniemania jej konstytucyjności powoduje wyeliminowanie tej normy od początku jej obowiązywania. Oznacza to usunięcie danej normy prawnej z przepisu, a konkretnie w niniejszej sprawie oznacza, że ułamek 1/30 zaniżający policjantowi wysokość należnego ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop nie istniał (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 sierpnia 2024 r. III OSK 2084/23
Świadczeniem ekwiwalentnym za dzień urlopu jest wynagrodzenie funkcjonariusza za jeden dzień roboczy. Stąd przy stosowaniu art. 115a ustawy z 1990 r. o Policji, dokonując wyliczenia ekwiwalentu za niewykorzystany urlop organy Policji powinny uwzględnić, że świadczeniem ekwiwalentnym za dzień niewykorzystanego urlopu jest wynagrodzenie nie w wysokości 1/30 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym, lecz w wysokości jednego dnia roboczego przy zastosowaniu korzystniejszego przelicznika (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 sierpnia 2024 r. (III OSK 2090/23)
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 sierpnia 2024 r. (III OSK 2116/23) wprawdzie przyznanie (naliczenie w wymaganej wysokości) i wypłata ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany przez policjanta urlop stanowi czynność materialno-techniczną i nie wymaga wydania decyzji administracyjnej, a więc uruchomienia nadzwyczajnego trybu wznowienia postępowania z art. 145a k.p.a., to jednak nie uzasadnia odstąpienia od konieczności przywrócenia stanu zgodnego z prawem. Wówczas trudno byłoby mówić o ekwiwalentności wypłaconego funkcjonariuszowi Policji przed 6 listopada 2018 r. świadczenia za niewykorzystany urlop, o czym wyraźnie rozstrzygnął Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 30 października 2018 r. wydanym w sprawie o sygn. akt K 7/15, a tym samym o zrealizowaniu zagwarantowanego konstytucyjnie prawa do urlopu - art. 66 ust. 2 Konstytucji RP.
sierpień 2024 r.
Mając na względzie podtrzymanie wyszkolenia militarnego na wypadek działań zbrojnych wśród obywateli zobowiązanych do obrony Ojczyzny, Szefowie Wojskowych Centrów Rekrutacji regularnie powołują osoby posiadające uregulowany stosunek do służby wojskowej do odbywania szkoleń żołnierzy pasywnej rezerwy. W związku z powyższym osoby posiadające wykształcenie i uprawnienia przydatne dla Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej mogą zostać powołane m.in. na krótkotrwałe ćwiczenia wojskowe. Warto zaznaczyć, że ich wymiar może wynosić zaledwie dwa dni, a całość szkolenia kończy się złożeniem przez uczestniczącego w nich przysięgi wojskowej.
Otrzymując kartę powołania na szkolenie rezerwy pasywnej, osoba będąca żołnierzem rezerwy ma obowiązek stawić się na miejscu wskazanym w wezwaniu do odbycia czynnej służby wojskowej. Za uchylenie się od tego obowiązku, na mocy art. 144 Kodeksu karnego, danej osobie grozi odpowiedzialność karna w postaci pozbawienia wolności.
Co jednak w sytuacji, w której stawimy się na ćwiczenia realizując nałożony prawem obowiązek, jednak nie chcielibyśmy składać przysięgi wojskowej? Przysięga wojskowa jest podniosłym aktem deklaracji lojalności wobec kraju i sił zbrojnych. Rota przysięgi składanej przez żołnierza Sił Zbrojnych została określona w art. 12 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny. Uwzględniając złożenie przysięgi wojskowej jako element programu ćwiczeń wojskowych, na które wzywani są rezerwiści, wojskowe organy ściągania postrzegają uchylenie się od złożenia przysięgi jako popełnienie przestępstwa określonego w art. 341 §1 Kodeksu karnego. W przepisie tym ustawodawca penalizuje odmowę wykonania obowiązku wynikającego z pełnienia czynnej służby wojskowej, przy czym w opisywanym przypadku jako źródło obowiązku traktowany jest wyżej wskazany art. 12 ustawy o obronie Ojczyzny, który stwierdza, że żołnierz zawodowy składa przysięgę wojskową według roty, której treść została wpisana w treść przepisu.
Należy jednak pamiętać, że w doktrynie dominuje pogląd, zgodnie z którym czyn z art. 341 §1 Kodeksu karnego (biorąc pod uwagę brzmienie §2 przepisu), biorąc pod uwagę jego obecne brzmienie, może popełnić jedynie żołnierz służby zasadniczej, który umyślnie, w zamiarze bezpośrednim odmawia pełnienia służby wojskowej albo wykonywana obowiązku wynikającego z tej służby.
lipiec 2024 r.
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 stycznia 2022 r. (III OSK 4872/21) Istnienie przesłanki "ważnej potrzeby służby" musi być rozważane na tle stanu faktycznego określonej sprawy. Niezbędne jest przy tym wykazanie realnie istniejącej przyczyny lub szeregu okoliczności czy zdarzeń świadczących łącznie o tym, że przeniesienie funkcjonariusza było konieczne. Decyzja o przeniesieniu z urzędu do pełnienia służby wymaga wykazania przyczyn uzasadniających takie przeniesienie. Przyczyny te to konkretnie sprecyzowane względy służbowe, ale wyłącznie te, które należy ocenić jako ważne (wyrok NSA z 6 września 2013 r., sygn. akt I OSK 1309/13), a zatem koniecznym jest wykazanie, że po pierwsze, istnieje co najmniej jeden czynnik powodujący, że funkcjonariusza należy przenieść do pełnienia służby w innej jednostce organizacyjnej, a po drugie, należy wykazać, że powód przeniesienia jest istotny dla realizacji przez Służbę Więzienną określonych w. art. 2 ustawy o Służbie Więziennej zadań, do których wykonywania jest powołana ta służba mundurowa. Za takie przyczyny orzecznictwo uważa m.in. względy służbowe wymuszone potrzebami kadrowymi Służby Więziennej związanymi z koniecznością zapewnienia sprawnego (prawidłowego) funkcjonowania nowo utworzonej jednostki organizacyjnej Służby Więziennej, jak i efektywnego wykorzystania posiadanych etatów, co odpowiada intencjom prawodawcy w zakresie ochrony interesu służby i nie można tego rodzaju działań postrzegać w kategoriach łamania zasad procedury administracyjnej (wyrok NSA z 6 września 2013 r. sygn. akt I OSK 1309/13) lub konieczność pokrycia braków kadrowych w jednostkach Służby Więziennej (ww. wyrok NSA z 19 maja 2011 r. sygn. akt I OSK 301/11).
czerwiec 2024 r.
Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 29 sierpnia 2019 r. (III PZP 3/19) pracownik Służby Leśnej, który otrzymał odprawę w związku z przejściem na rentę inwalidzką na podstawie porozumienia z dnia 6 listopada 1984 r. w sprawie wynagradzania pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwach zgrupowanych w organizacji gospodarczej Lasy Państwowe, może następnie - po nawiązaniu stosunku pracy z Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe - nabyć prawo do odprawy w związku z przejściem na emeryturę (art. 46 ust. 1 pkt 5 ustawy z 28 września 1991 r. o lasach, tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 2129 z późn. zm.).
maj 2024 r.
W wyroku z dnia 9 stycznia 2024 r. III OSK 3446/21 NSA wskazał, że instytucja zawieszenia funkcjonariusza w czynnościach służbowych ma chronić dobro służby, polegające na jej prawidłowym, niezakłóconym przez bezprawne zamachy funkcjonowaniu. Organ zatem powinien mieć możliwość reagowania na sytuacje, w których na funkcjonariuszu ciążą poważane, niewyjaśnione zarzuty. Sprawa dotyczyła funkcjonariuszki Straży Granicznej, której prokuratura postawiła zarzut popełnienia przestępstwa.
kwiecień 2024 r.
Osoba posiadająca stopień podporucznika na podstawie patentu oficerskiego nadanego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zakwestionowała fakt zaproponowania mu pełnienia służby w służbie celno - skarbowej w Izbie Administracji Skarbowej w B. w stopniu młodszego rewidenta na stanowisku starszego specjalisty Służby Cywilno - Skarbowej zaliczane do kategorii specjalistycznych stanowisk służbowych funkcjonariuszy. Skarżący wniósł o przyznanie mu stopnia podkomisarza w służbie Celno - Skarbowej jako równorzędnego z posiadanym stopniem podporucznika w wojsku.
Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 13 lutego 2018 r. II SA/Bk 642/17 Wydane na podstawie art. 198 ust. 3 u.k.a.s. Rozporządzenie z 2017 r. w sprawie równorzędności stopni policyjnych i Straży Granicznej ze stopniami służbowymi w służbie Celno - Skarbowej kształtuję sytuację prawną funkcjonariuszy tylko tych służb, nie obejmuje natomiast stopni wojskowych. Również nie można wyprowadzić równorzędności posiadanego przez skarżącego stopnia wojskowego ze stopniem w służbie Celno - Skarbowej z Rozporządzenia z 2017 r. w sprawie stopni wojskowych, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Celno Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego i Służby Kontrwywiadu Wojskowego odpowiadających stopniom policyjnym. Dotyczy ono bowiem funkcjonariuszy przyjmowanych do Policji ze wskazanych w tym rozporządzeniu służb.
marzec 2024 r.
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 lutego 2024 r.
(III OSK 7515/21) liczbę dni urlopu przysługującego skarżącemu za okres przed 6 listopada 2018 r. należy pomnożyć przez wysokość wynagrodzenia przysługującego mu za 1 dzień roboczy na dzień zwolnienia ze służby. Prawidłowym w tej sytuacji będzie posłużenie się aktualnie obowiązującym współczynnikiem ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wynoszącym 1/21, albowiem przyjęta przez ustawodawcę wartość średnia, jako odwołująca się do zasad, o których mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw, została uznana za ekwiwalentną względem 1 dnia urlopu wypoczynkowego i w pełni realizuje zasadę sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji RP).
luty 2024 r.
Przepisy dotyczące zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy służb takich jak Policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Straż Graniczna, Straż Marszałkowska, Służba Ochrony Państwa, Państwowa Straż Pożarna, Służba Celno-Skarbowa czy Służba Więzienna, zostały określone w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym tychże służb.
Emerytura policyjna jest świadczeniem pieniężnym przysługującym funkcjonariuszowi służby objętej zakresem ustawy, który ma ustalone prawo do emerytury. Sytuacja taka ma miejsce, jeżeli organ emerytalny stwierdzi, że doszło do zwolnienia ze służby i zostały spełnione warunki nabycia prawa (posiadanie wymaganego okresu służby i okresów z nią równorzędnych). W następstwie dokonania niezbędnych ustaleń organ wydaje decyzję ustalającą wysokość przysługującego danej osobie świadczenia.
Uprawnienia emerytalne funkcjonariusz nabywa po upływie 15 lub 25 latach służby (obliczonej z uwzględnieniem okresów służby i okresów z nią równorzędnych), w zależności od tego kiedy został do niej przyjęty po raz pierwszy. Obowiązujące obecnie przepisy różnicują więc sytuację funkcjonariuszy, uzależniając nabycie uprawnień emerytalnych od tego kiedy dana osoba rozpoczęła służbę.
Jeżeli po upływie określonego w przepisach czasu, z którym wiąże się nabycie uprawnień emerytalnych funkcjonariusz nie chce jeszcze przechodzić na emeryturę i czuje się na siłach, aby kontynuować służbę, to ma do tego prawo. Regulacje w takim przypadku przewidują możliwość podwyższenia przysługującego mu świadczenia emerytalnego z każdym kolejnym rokiem służby, niejako gratyfikując taki stan rzeczy. Podwyższenie emerytury ma miejsce także w innych sytuacjach przewidzianych w przepisach. Niektóre z podstaw podwyższenia emerytury zostały przedstawione w poniżej tabeli.
| Nabycie uprawnień emerytalnych | Wysokość emerytury | Wzrost za każdy dalszy rok służby | Wzrost za każdy rok okresów składkowych poprzedzających służbę (max. 3 lata) | Wzrost za każdy rok okresów składkowych ponad 3 lata | Wzrost za każdy rok okresów nieskładkowych poprzedzających służbę | Posiadanie w dniu zwolnienia ze służby co najmniej 25 lat służby | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Służba przed 02.01.1999 r. | 15 lat służby | 40% podstawy wymiaru* | + 2,6% podstawy wymiaru | + 2,6% podstawy wymiaru | + 1,3% podstawy wymiaru | + 0,7% podstawy wymiaru | - |
| Przyjęcie do służby po 01.01.1999 r.
------- Przyjęcie do służby po 01.01.1999 r. i przed 01.10.2003 r. |
15 lat służby | 40% podstawy wymiaru* | + 2,6% podstawy wymiaru | - | - | - | - ------- + 1,3% podstawy wymiaru*** |
| Przyjęcie do służby po 31.12.2012 r. | 25 lat służby | 60% podstawy wymiaru** | + 3% podstawy wymiaru | - | - | - | - |
Do podstawy wymiaru emerytury po osiągnięciu 32 lat wysługi emerytalnej wlicza się ponadto świadczenia za długoletnią służbę.
*Postawę wymiaru emerytury stanowi uposażenie należne funkcjonariuszowi na ostatnim zajmowanym stanowisku w ostatnim miesiącu służby (z wyjątkiem Służby Celnej, Służby Celno-Skarbowej oraz Straży Marszałkowskiej).
**Podstawę wymiaru emerytury dla wszystkich służb stanowi średnie uposażenie funkcjonariusza należne przez okres kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez funkcjonariusza.
*** Za każdy rok poprzedzających służbę:
Emerytura podwyższana jest również o określony ustawowo procent podstawy jej wymiaru w sytuacji, w której funkcjonariusz pełnił służbę w szczególnych warunkach, których zamknięty katalog znajduje się w ustawie regulującej tę materię.
Wśród okoliczności stanowiących podstawę do podwyższenia emerytury znajduje się m.in. pełnienie służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu, pełnienie służby na froncie w czasie wojny oraz w strefie działań wojennych (za każdy rozpoczęty miesiąc takiej służby), pełnienie służby bezpośrednio w charakterze nurków, płetwonurków oraz w zwalczaniu terroryzmu, pełnienie służby w charakterze skoczków spadochronowych i saperów, czy też w składzie personelu latającego na samolotach i śmigłowcach.
Emerytura może zostać podwyższona także w sytuacji, gdy inwalidztwo emeryta pozostaje w związku ze służbą oraz gdy danej osobie został przyznany Medal imienia podkomisarza Policji Andrzeja Struja.
styczeń 2024 r.
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w wyroku z dnia 25 stycznia 2023 r. (III SA/Kr 1141/22) zajął się sprawą zawieszenia w czynnościach służbowych funkcjonariusz straży pożarnej
Komendant Powiatowy PSP zawiesił w czynnościach służbowych skarżącego po uzyskaniu informacji od Prokuratury Okręgowej o toczącym się przeciwko niemu postępowaniu, w sprawie o przestępstwo umyślne z oskarżenia publicznego (tj. o czyn art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałania narkomanii). W toku tego postępowania skarżącemu postawiono zarzuty posiadania środka odurzającego w postawi ziela konopi innych niż włókniste w ilości niemniejszej niż 25 gramów, o wartości 1000 zł. Zastosowano również środki zapobiegawcze w postaci poręczenia majątkowego oraz dozoru policyjnego m.in. z zakazem opuszczania kraju.
Na skutek skargi funkcjonariusza decyzja o przedłużenia zawieszeniu została uchylona.
Sąd orzekł, że ochrona dobra służby w związku z potrzebą ochrony zaufania obywateli, jakie pokładają oni w funkcjonariuszach, nie powinna iść za daleko. Stąd konieczny jest bezpośredni związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zarzuconym funkcjonariuszowi czynem zabronionym, a ochroną dobra służby. Aby ten związek przyczynowo-skutkowy istniał, sam zarzucany czyn zabroniony musi być albo związany z wykonywaniem obowiązków służbowych, albo zostać popełniony w czasie pełnienia służby. W takiej bowiem tylko sytuacji dalsze wykonywanie przez funkcjonariusza czynności służbowych godzi w dobro służby i zaufanie obywateli do funkcjonariuszy danej formacji. Co więcej, należy także uwzględniać charakter danej formacji i cele jej powołania.
grudzień 2023 r.
Sprawą podwyższenia stawki uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy ABW zajmował się Naczelny Sąd Administracyjny postanowienie z dnia 9 maja 2023 r. (III OSK 594/23). Skarżąca zakwestionowała brak podwyższenia stawki uposażenia zasadniczego w związku z wejściem w życie rozporządzenia zmieniającego i mianowaniem w nowej grupie uposażenia. NSA oddalił jej skargę, stwierdzając, że ogóle nie jest władny zajmować się tym tematem.
W celu rozstrzygnięcia sprawy odwołano się do orzeczenia dotyczącego stosunku służbowego funkcjonariusza Służby Więziennej. Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 24 marca 2010 r. o sygn. akt I OSK 422/10, wskazał, że: "Podległość służbowa jest cecha szczególną, charakterystyczną dla tzw. stosunków służbowych, stanowiących podstawę pełnienia służby w wojsku i innych służbach paramilitarnych. Znaczny zakres takiej podległości sprawia, iż w tych stosunkach zatrudnienia nie ma równorzędności podmiotów, co jest typowe dla stosunku pracy. Tym samym przełożony zyskuje znaczną dyskrecjonalną władzę kształtowania sytuacji prawnej podwładnego. Podjęcie służby w formacjach mundurowych (...) jest dobrowolne. Każdy, kto dobrowolnie przystępuje do takiej służby, rezygnuje z pewnej części swobód obywatelskich, w tym decyduje się automatycznie na ograniczenie prawa do sądu. Niewątpliwie przejawem podległości służbowej funkcjonariusza jest pozostawienie jego przełożonym prawa decydowania o awansie na wyższy stopień służbowy. Takie sprawy należą - według Naczelnego Sądu Administracyjnego - do spraw z zakresu wewnętrznej sfery działania tego rodzaju jednostek i służb.
Ochronie prawnej podlega zatem istnienie oraz ustanie stosunku służbowego. Funkcjonariuszowi nie przysługuje natomiast roszczenie o awans na wyższy stopień służbowy, a w konsekwencji także ochrona sądowa w tym zakresie. Prawo do sądu w sprawach wynikających z relacji między przełożonym i podwładnym jest ograniczone, ale wynika to ze szczególnych cech nadrzędności i podrzędności oraz cech stosunku służbowego i związanej z nią dyspozycyjności. Skoro zatem sprawy awansu funkcjonariusza na wyższy stopień służbowy należą do spraw wynikających z podległości służbowej, to tym samym na podstawie art. 5 pkt 2 p.p.s.a. są wyłączone spod kognicji sądów administracyjnych. Oznacza to, że w ten sam sposób trzeba potraktować żądanie podwyższenia stawki uposażenia zasadniczego w związku ze zmianą przepisów rozporządzenia i koniecznością mianowania funkcjonariuszy w nowej grupie uposażenia zasadniczego.
listopad 2023 r.
Dnia 28 lipca 2023 r., na mocy ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych, weszła w życie m.in. zmiana przepisów ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji. Nowe regulacje przewidują znaczne ułatwienie dostępu do broni palnej funkcjonariuszom służb mundurowych.
Nowy art. 3a wskazuje, że za ważną przyczynę posiadania broni dla pozwolenia na broń do celów ochrony osobistej, osób i mienia uważa się także chęć wzmocnienia potencjału obronnego Rzeczypospolitej Polskiej. Na taką przesłankę mogą powołać się jednak jedynie funkcjonariusze Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wojskowego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Celno-Skarbowej, Służby Więziennej, funkcjonariusz innej państwowej formacji uzbrojonej oraz żołnierz zawodowy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Aby skorzystać z takiego rozwiązania funkcjonariusz musi jednak posiadać przydzieloną mu broń służbową, z kolei osoba pełniąca terytorialną służbę wojskową musi mieć przydzieloną broń służbową od co najmniej 2 lat.
Ustawodawca wprowadzając wskazaną zmianę kierował się racjonalizacją przepisów dotyczących dostępu do broni palnej, która umożliwi stosunkowo szybkie, a bez dodatkowych kosztów państwa, wzmocnienie potencjału obronnego Rzeczypospolitej Polski. Fakt posiadania przydzielonej broni służbowej wydaje się być uzasadnieniem dla okoliczności, w ramach której funkcjonariusze ubiegający się o pozwolenie na broń nie będą obowiązani do przedstawienia ważnej przyczyny jej posiadania. Obecnie niewykazanie zdaniem organów ważnej przyczyny przez zainteresowanego jest najczęstszym powodem odmowy wydania pozwolenia. Pełniona służba została więc w pewnym stopniu uznana za „ważną przyczynę posiadania broni”. W poprzednim stanie prawnym wolę posiadania pozwolenia na broń do celów ochrony osobistej można było motywować jedynie „stałym, realnym i ponadprzeciętnym zagrożeniem życia, zdrowia lub mienia”, co okazywało się niejednokrotnie bardzo trudne.
Należy jednak pamiętać, że zgodnie z art. 18 ust. 4 ustawy o broni i amunicji, właściwy organ Policji może cofnąć pozwolenie na broń, jeżeli ustały okoliczności faktyczne, które stanowiły podstawę do jej wydania. Z racji tego, że okolicznością umożliwiającą uzyskanie pozwolenie jest w tym przypadku pełnienie służby, to po przejściu na zaopatrzenie emerytalne lub zwolnienie ze służby, bądź niewyrażenie chęci dalszego wzmacniania potencjału obronnego RP, pozwolenie będzie mogło zostać cofnięte.
październik 2023 r.
Zarówno w orzecznictwie, jak i w piśmiennictwie ugruntowany jest pogląd, że odprawa przysługująca funkcjonariuszowi z tytułu zwolnienia ze służby ma charakter jednorazowy (por. np. wyroki NSA z: 27 stycznia 1999 r., II SA 634/98, 1 czerwca 2005 r., OSK 1714/04, W. Kotowski, Ustawa o Policji, Komentarz, Warszawa 2008). W orzecznictwie podkreśla się, że świadczenie to, co do zasady, jest podobne do odprawy emerytalnej lub rentowej przysługującej pracownikom w związku z przejściem na emeryturę lub rentę (art. 92 § 1 k.p.).
Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego pracownik, który otrzymał odprawę w związku z przejściem na rentę (emeryturę), a następnie podjął zatrudnienie, które ustało w związku z "ponownym" przejściem na emeryturę (rentę), kolejnej odprawy nie otrzyma (por. wyrok SN z 25 czerwca 1993 r., I PR 5/93, uchwała SN z 2 marca 1994 r. I PZP 4/94, OSNAPiUS 1994, nr 2 poz. 2). Pracownikowi, który pobrał odprawę emerytalną, a następnie, w związku z ponownym zatrudnieniem i ponownym przejściem na emeryturę, uzyskał prawo do odprawy emerytalnej od ostatniego zakładu pracy, odprawa ta przysługuje w ograniczonym zakresie (por. wyrok z 2 października 1990 r., I PR 285/90). Jeżeli np. pracownikowi w chwili przechodzenia na emeryturę przysługiwała jednorazowa odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia odpowiadająca piętnastoletniemu okresowi pracy oraz jeżeli ten sam pracownik w chwili "ponownego przejścia na emeryturę" wykazał się już dwudziestoletnim okresem pracy, za który odprawa przysługuje w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia, to przyznanie mu odprawy odpowiadającej różnicy między sześciomiesięcznym a trzymiesięcznym wynagrodzeniem stanowi uzupełnienie tylko odprawy poprzedniej, ze względu na spełnienie warunku wymaganego dla otrzymania odprawy w wyższej wysokości.
Brak jest odrębnych przepisów, które pozwalałyby aby inaczej niż odprawę emerytalną traktować odprawę przyznawaną funkcjonariuszom zwalnianym ze służby (por. wyrok NSA z 30 kwietnia 2009 r., I OSK 818/08). Przyjęta w orzecznictwie wykładnia ma zapobiec kilkukrotnemu wypłacaniu tego samego świadczenia, co spowodowałoby uprzywilejowanie funkcjonariuszy w stosunku do innych osób zatrudnionych w oparciu o przepisy Kodeksu pracy i inne przepisy regulujące stosunki służbowe i stanowiłoby naruszenie wyrażonej w art. 32 ust. 1 Konstytucji zasady równości wobec prawa. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 marca 2014 r., I OSK 224/13 stwierdził, że wielokrotne przyznawanie odprawy oraz innych świadczeń związanych z odejściem ze służby w pełnej wysokości, byłoby nieuzasadnionym i niesprawiedliwym przywilejem a więc, takie świadczenia powinny być wypłacane tylko raz. W sytuacji, gdy już raz wypłacono dane świadczenie w związku ze zwolnieniem ze służby, w przypadku ponownego zwolnienia, wypłaca się tylko świadczenie wyrównawcze za czas ponownego pełnienia służby. Z tym jednak zastrzeżeniem, o ile powoduje to uzyskania uprawnienia do odprawy w maksymalnej wysokości sześciomiesięcznego uposażenia.
Skarżący będąc zwolnionym ze służby w ABW otrzymał odprawę, która z uwagi na jednorazowy charakter tego świadczenia musiała być uwzględniona przy obliczaniu wysokości należnej odprawy w związku z zakończeniem służby w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
(wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 marca 2022 r. III OSK 1244/21)
wrzesień 2023 r.
Dotychczasowe regulacje prawne nie przewidywały istnienia wewnętrznego systemu kształcenia kadr na poziomie studiów w ramach formacji mundurowej jaką jest Straż Graniczna, jak to ma miejsce w przypadku innych służb mundurowych. Aby zasilić swoje szeregi osobami posiadającymi wyższe wykształcenie Służba Graniczna musiała rekrutować kandydatów ze środowisk cywilnych, którzy niejednokrotnie kończyli uczelnie nadzorowane przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych i administracji, takie jak chociażby Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie. Zadania realizowane przez Służbę Graniczną znacząco różnią się jednak od tych, które przypisane są innym służbom mundurowym. Coraz bardziej zauważano potrzebę utworzenia wyspecjalizowanego kierunku studiów profilowanego pod potrzeby Straży Granicznej, który pozwoli na wykształcenie profesjonalistów w dziedzinie zapewnienia bezpieczeństwa granicy państwowej.
Obecna sytuacja na granicy polsko-białoruskiej znacząco przyspieszyła prace legislacyjne związane z projektem. Ustawa z 14 kwietnia 2023 r. o zmianie nazw uczelni służb państwowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej, ustawy o Państwowej Straży Pożarnej oraz niektórych innych ustaw stworzyła podstawy do podjęcia kolejnych kroków w tym kierunku. W czerwcu 2023 r. minister właściwy do spraw wewnętrznych wystąpił o ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki z wnioskiem o utworzenie Wyższej Szkoły Straży Granicznej oraz z wnioskiem o utworzenie studiów. Uczelnia na mocy rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 1 września 2023 r. w sprawie utworzenia Wyższej Szkoły Straży Granicznej powstanie administracyjnie już 1 października 2023 r., co umożliwi rozpoczęcie naboru kandydatów na przestrzeni najbliższych miesięcy. Wszystko po to, aby już w lutym 2024 r. pierwszych 40 studentów rozpoczęło studia licencjackie na kierunku bezpieczeństwo granicy państwowej. Studenci będą następnie mieli do wyboru trzy specjalizacje odpowiadające trzem głównym pionom formacji: cudzoziemskiemu, operacyjno-śledczemu i granicznemu. Początkowo uczelnia będzie kształcić jedynie w ramach studiów pierwszego stopnia, jednak z czasem oferta ma rozszerzyć się także o studia drugiego stopnia oraz studia podyplomowe. Studenci uczelni będą mieli zapewnione zakwaterowanie i wyżywienie.
Utworzenie uczelni ma za zadanie uatrakcyjnić pracę w Straży Granicznej m.in. poprzez zachęcenie młodych osób kończących szkoły ponadpodstawowe do podjęcia studiów oraz jednoczesnego wstąpienia do służby. Według projektu rozporządzenia umożliwienie rozpoczęcia służby w Straży Granicznej i jednoczesne podjęcie studiów na uczelni wpłynie na wzrost możliwości zdobycia wyższego wykształcenia i rozwoju zawodowego przez osoby z terenów przygranicznych o stosunkowo niskich dochodach, które nie podejmują studiów z uwagi na trudną sytuację finansową. Powstanie uczelni stworzy także nowe miejsca pracy pozwalając na zatrudnienie funkcjonariuszy oraz pracowników Straży Granicznej w charakterze nauczyciela akademickiego lub innej osoby prowadzącej zajęcia.
Siedzibą uczelni będzie miasto Koszalin, w którym to funkcjonuje obecnie również Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej – to z jego mienia, w tym sprzętu uzbrojenia i techniki specjalnej będą korzystać studenci uczelni. Absolwenci po 3 latach nauki opuszczą mury Wyższej Szkoły Straży Granicznej uzyskując tytuł licencjata oraz stopień młodszego chorążego.
sierpień 2023 r.
Funkcjonariusz Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Służby Celno-Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Centralnego Biura Antykorupcyjnego może być na własną prośbę przeniesiony do służby w Policji, jeżeli wykazuje on szczególne predyspozycje do jej pełnienia
Zgodnie z § 2 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych I Administracji z dnia 9 października 2018 r. w sprawie przenoszenia do służby w Policji Komendant Główny Policji, rozpatrując wniosek o przeniesienie do pełnienia służby w Policji funkcjonariusza Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Służby Celno-Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Centralnego Biura Antykorupcyjnego, uwzględnia szczególne predyspozycje do jej pełnienia, w szczególności:
lipiec 2023 r.
Od 23 kwietnia 2022, gdy w życie weszła ustawa o obronie Ojczyzny (Dz.U. z 2022 r. poz. 2305), uległy zmianie zasady przenoszenia funkcjonariuszy innych służb mundurowych do Sił Zbrojnych. Obecnie funkcjonariusz Policji, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Straży Marszałkowskiej, Służby Celno-Skarbowej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego czy Centralnego Biura Antykorupcyjnego może zostać przeniesiony do dalszego pełnienia służby w ramach zawodowej służby wojskowej wyłącznie na własną prośbę, jeśli ma do tego predyspozycje. Jest to więc zasadnicza zmiana w stosunku do poprzednich przepisów, które wskazywały, że przeniesienie funkcjonariusza innej służby mundurowej do Sił Zbrojnych może nastąpić bez jego prośby, gdy przemawiają za tym potrzeby Sił Zbrojnych. Funkcjonariusza można było w poprzednim stanie prawnym powołać do służby kontraktowej, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach – nawet do służby stałej.
Przepisy ustawy o obronie Ojczyzny oraz uchwalonego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie powoływania do zawodowej służby wojskowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1384), tak jak poprzednio obowiązujące regulacje, przewidują obowiązek uzyskania zgody Ministra Obrony Narodowej przed dokonaniem przeniesienia funkcjonariusza do Sił Zbrojnych. Obok dotychczasowego wymogu nowa regulacja wprowadziła jednak dodatkowo wymóg uzyskania drugiej zgody – ministra nadzorującego daną służbę, natomiast w przypadku funkcjonariusza Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu albo Centralnego Biura Antykorupcyjnego - Prezesa Rady Ministrów albo ministra powołanego w celu koordynowania działalności służb specjalnych.
W obecnym stanie prawnym prośbę o przeniesienie do dalszego pełnienia służby funkcjonariusz składa do Ministra Obrony Narodowej za pośrednictwem komórki organizacyjnej MON właściwej do spraw kadr. Przepisy nowego rozporządzenia wprost zezwalają na wskazanie przez funkcjonariusza preferowanego stanowiska służbowego, na którym chciałby pełnić zawodową służbę wojskową po przeniesieniu. Przed zmianami z 2022 r. funkcjonariusz zainteresowany pełnieniem zawodowej służby wojskowej zgłaszał się do wojskowego komendanta uzupełnień.
czerwiec 2023 r.
Zgodnie ze zmianami ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu obowiązującymi od 7 kwietnia 2023 r. w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub stanu klęski żywiołowej związanej z występowaniem chorób zakaźnych u ludzi Szef ABW lub upoważniony przez niego funkcjonariusz w celu przeciwdziałania chorobom zakaźnym mogą polecić funkcjonariuszowi ABW pełnienie służby poza miejscem jej stałego wykonywania, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (służba pełniona w formie zdalnej). Szef ABW lub upoważniony przez niego funkcjonariusz wydają i cofają, w postaci papierowej lub elektronicznej, polecenia pełnienia służby w formie zdalnej. Szef ABW lub upoważniony przez niego funkcjonariusz w poleceniu pełnienia służby w formie zdalnej określają czas i miejsce jej pełnienia oraz sposób porozumiewania się funkcjonariusza ABW z bezpośrednim przełożonym. Funkcjonariusz ABW może pełnić służbę w formie zdalnej, jeżeli ma możliwości techniczne oraz lokalowe do jej pełnienia i pozwala na to charakter wykonywanych przez niego zadań. Narzędzia i materiały potrzebne do pełnienia służby w formie zdalnej oraz obsługę logistyczną zapewnia Szef ABW lub upoważniony przez niego funkcjonariusz. W trakcie służby pełnionej w formie zdalnej funkcjonariusz ABW zapewnia ochronę tajemnic prawnie chronionych związanych z pełnioną służbą. W trakcie pełnienia służby w formie zdalnej funkcjonariusz ABW może używać narzędzi lub materiałów niezapewnionych przez przełożonego, jeżeli narzędzia i materiały spełniają wymagania i nie stwarza to zagrożenia dla życia lub zdrowia funkcjonariusza. Na polecenie Szefa ABW lub upoważnionego przez niego funkcjonariusza funkcjonariusz ABW pełniący służbę w formie zdalnej ma obowiązek prowadzić ewidencję wykonanych czynności, uwzględniającą w szczególności opis tych czynności, a także datę ich wykonania. Ewidencję wykonanych czynności funkcjonariusz ABW sporządza w formie i z częstotliwością określonymi w poleceniu. Funkcjonariusz ABW jest obowiązany na polecenie bezpośredniego przełożonego stawić się w miejscu stałego wykonywania służby. Szef ABW lub upoważniony przez niego funkcjonariusz mogą w każdym czasie cofnąć polecenie pełnienia służby w formie zdalnej.
maj 2023 r.
Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej nakłada obowiązki na przełożonego osoby, która użyła lub wykorzystała takowe środki, lub na osobę pełniącą w danym momencie dyżur. Nie są to jedynie obowiązki wobec osoby poszkodowanej wskutek użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego i broni palnej, ale także wobec uprawnionego, który tych środków użył lub wykorzystał.
Obowiązki te aktualizują się, gdy w wyniku użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej nastąpiła śmierć osoby bądź doszło do zranienia osoby w wyniku użycia lub wykorzystania broni palnej. W takiej sytuacji przełożony lub osoba pełniąca dyżur musi niezwłocznie zapewnić pomoc uprawnionemu, który tych środków użył lub wykorzystał. Ustawa wymienia dwa wymiary, które ta pomoc ma w szczególności przybrać, a są to: pomoc psychologiczna oraz pomoc prawna.
Przepisy nie precyzują, na czym konkretnie ma polegać pomoc psychologiczna - z pewnością chodzi przede wszystkim o zapewnienie uprawnionemu profesjonalnego wsparcia natury psychologicznej po wydarzeniach, które mogą być dla niego traumatyczne. Natomiast w kwestii pomocy prawnej ustawa wskazuje wprost, na czym ona polega i jakie są warunki jej uzyskania. Pomoc prawna polega mianowicie na zwrocie kosztów poniesionych na ochronę prawną do wysokości wynagrodzenia jednego obrońcy, określonego na podstawie odrębnych przepisów. Zwrotu kosztów dokonuje się jedynie wtedy, gdy postępowanie karne wszczęte przeciwko uprawnionemu o czyn popełniony w związku z użyciem lub wykorzystaniem środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej, którego następstwem była śmierć osoby bądź zranienie osoby w wyniku użycia lub wykorzystania broni palnej, zostało zakończone prawomocnym wyrokiem uniewinniającym albo orzeczeniem o umorzeniu postępowania z powodu niepopełnienia przestępstwa lub braku ustawowych znamion czynu zabronionego.
Z powyższego wynika, iż pomocy psychologicznej po użyciu lub wykorzystaniu środków przymusu bezpośredniemu uprawnionemu należy udzielić zawsze, gdy w wyniku użycia lub wykorzystania tych środków lub broni palnej nastąpiła śmierć osoby bądź nastąpiło zranienie osoby w wyniku użycia lub wykorzystania broni palnej, zaś pomocy prawnej – w ściśle określonych przypadkach.
kwiecień 2023 r.
W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 stycznia 2023 r. (III OSK 4134/21) potwierdzono, że cofnięcie poświadczenia bezpieczeństwa może być podstawą do zwolnienia funkcjonariusza ABW ze względu na ważny interes służby
W omawianej sprawie ostatecznymi decyzjami Ministra - Członka Rady Ministrów, Koordynatora Służb Specjalnych cofnięto skarżącej poświadczenia bezpieczeństwa. Tym samym przestała ona spełniać, określony w art. 44 pkt 4 ustawy, warunek dawania rękojmi zachowania tajemnicy, stosownie do wymogów określonych w art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o dostępie do informacji niejawnych (t.j.: Dz. U. z 2019 r. poz. 742). Mając na uwadze cechy służby w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, gdzie zasadą jest niejawność podejmowanych działań w celu wykonania ustawowych obowiązków, brak poświadczenia bezpieczeństwa funkcjonariusza uniemożliwia mu dostęp do informacji niejawnych, co skutkuje niemożnością pełnienia przez funkcjonariusza służby w ABW. Trafnie zatem uznano, że ważny interes służby przemawiał za tym, aby takiego funkcjonariusza zwolnić ze służby w ABW.
marzec 2023 r.
Prokurator Prokuratury Rejonowej (...) przedstawił T.K. - referentowi Zespołu (...) Wydziału (...) Komendy Rejonowej Policji (...) zarzut popełnienia czynu wypełniającego znamiona przestępstw, o których mowa w art. 228 § 1 i art. 189 § 1 w zw. z art. 11 § 2 k.k. (przyjęcie korzyści majątkowej w związku z pełnieniem funkcji publicznej, pozbawienie wolności). Oskarżył policjanta o to, że w dniu 5 czerwca 2020 r. w W., w trakcie pełnienia służby jako funkcjonariusz Policji Komendy Rejonowej Policji (...), działając wspólnie i w porozumieniu z M. J., także funkcjonariuszem Policji Komendy Rejonowej Policji (...) pełniącym w tym czasie służbę, zmierzając do przyjęcia korzyści majątkowej, zatrzymał do kontroli drogowej pojazd kierowany przez obywatela Wietnamu, następnie bez podstawy prawnej dokonał zatrzymania kierowcy i pasażera samochodu (także obywatela Wietnamu), zakładając im na ręce kajdanki oraz umieszczając w radiowozie, nadto zastosował wobec jednej z tych osób, bez podstawy prawnej, środki przymusu bezpośredniego w postaci chwytów obezwładniających, po czym przyjął od jednego z nich, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, korzyść majątkową w kwocie 40.000 zł w zamian za zwolnienie z zatrzymania. W konsekwencji Komendant Stołeczny Policji, rozkazem personalnym z dnia 12 sierpnia 2020 r., wydanym na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 5 w zw. z art. 45 ust. 1 ustawy o Policji, zwolnił funkcjonariusza ze służby w Policji z dniem 31 sierpnia 2020 r.
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 stycznia 2023 r. (III OSK 7070/21) Rozwiązanie stosunku służbowego na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 5 ustawy z 1990 r. o Policji wymaga wykazania, że zastosowanie instytucji przewidzianej w tym przepisie było niezbędne z uwagi na "ważny interes służby".
Omawiana ustawa nie definiuje pojęcia "ważny interes służby". Nie może jednak ulegać wątpliwości, że przy odczytywaniu treści powyższego pojęcia należy sięgnąć przede wszystkim do przepisów regulujących cele i zadania Policji oraz szczególny status funkcjonariuszy tej formacji.
W rachubę może zatem wchodzić realnie istniejąca przyczyna albo szereg okoliczności czy zdarzeń świadczących o tym, że dalsze pozostawanie policjanta w służbie koliduje z interesem Policji, a zatem że funkcjonariusz ten dla dobra macierzystej formacji, z przyczyn pozamerytorycznych, nie powinien kontynuować służby w omawianej formacji.
Z powyższych względów NSA oddalił skargę kasacyjną zwolnionego funkcjonariusza.
luty 2023 r.
Wysokość i rodzaje świadczenia pieniężnego przysługującego Straży Pożarnej została uregulowana w rozdziale 9 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej. Zgodnie z tą ustawą prawo do uposażenia powstaje z dniem mianowania strażaka na pierwsze stanowisko służbowe. Uposażenie strażaka składa się z uposażenia zasadniczego i z dodatków uposażenia. Warunki przyznania dodatków zostały określone w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 lutego 2020 r. w sprawie uposażenia strażaków Państwowej Straży Pożarnej. Zgodnie z tym rozporządzeniem, dodatkami uposażenia mogą być:
Zgodnie z tabelą grup uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy Straży Pożarnej, będącej załącznikiem do rozporządzenia Ministra MSWiA, strażacy podzieleni są na 20 grup uposażenia. Uposażenie zasadnicze oblicza się jako iloczyn kwoty bazowej i jej mnożnika, w zależności od zaszeregowania stanowiska służbowego do danej grupy uposażenia zasadniczego. Mnożniki kwoty bazowej wąchają się od 1,577 dla członków grupy pierwszej, do której należą stażyści, do 5,588 w przypadku zaszeregowania do grupy 20, przewidzianej dla Komendanta Głównego.
Uposażenie zasadnicze i dodatki do uposażenia o charakterze stałym są płatne miesięcznie z góry w pierwszym dniu roboczym miesiąca, za który przysługuje uposażenie.
Strażakowi, poza uposażeniem przysługują następujące świadczenia pieniężne:
W razie śmierci strażaka lub członka jego rodziny, przysługują zasiłek pogrzebowy (maksymalnie w wysokości 4000 zł) oraz odprawa pośmiertna (w wysokości w jakiej przysługiwałaby temu strażakowi odprawa, gdyby był zwolniony ze służby).
styczeń 2023 r.
(Stan prawny na dzień 07 grudnia 2022 r.)
Regulacje dotyczące uposażenia i świadczeń pieniężnych funkcjonariuszy Straży Granicznej zawarte zostały w rozporządzeniu ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej z dnia 8 lutego 2008 roku.
Zgodnie z tabelą grup uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy Straży Granicznej, będącej załącznikiem do powyższego rozporządzenia, funkcjonariusze Straży Granicznej podzieleni są na 19 grup uposażenia. Uposażenie wacha się od 1372 zł dla członków grupy pierwszej, do której należą kursanci, do 5,712 zł, w przypadku przedstawiciela grupy 19, przewidzianej dla Komendanta Głównego.
Wyliczone wysokości uposażenia zasadniczego zaokrągla się do pełnych dziesięciu złotych w górę, jeżeli końcówka jest równa lub wyższa od pięciu złotych, albo w dół, jeżeli jest niższa od pięciu złotych.
Funkcjonariuszom w służbie kandydackiej przysługuje uposażenie zasadnicze w wysokości 13% najniższej stawki uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy Straży Granicznej.
Funkcjonariusze otrzymują następujące dodatki do uposażenia:
Powyższe dodatki zaokrągla się do dziesięciu groszy w górę.
grudzień 2022 r.
Straż ochrony kolei, w myśl ustawy o transporcie kolejowym z dnia 28 marca 2008 r., jest uzbrojoną formacją mundurową, tworzoną przez zarządcę lub kilku zarządców za zgodą ministra właściwego do spraw transportu wydaną w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych.
Ustawa o transporcie kolejowym ustanawia następujące wymagania dla osoby, która ubiega się o stanowisko funkcjonariusza straży ochrony kolei:
Funkcjonariusze straży ochrony kolei są dopuszczani do wykonywania zadań z użyciem broni palnej na wniosek komendanta straży, w drodze decyzji wydanej przez właściwy organ policji. Broń palną, amunicję oraz wyroby o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym straż ochrony kolei nabywa na podstawie dokumentu uprawniającego do ich nabycia, wydanego przez komendanta wojewódzkiego Policji na wniosek właściwego komendanta straży ochrony kolei, który następnie może przydzielić funkcjonariuszom broń wraz z amunicją.
Zgodnie z przywołaną ustawą, do zadań straży ochrony kolei należy:
Wykonywanie powyższych zadań w pomieszczeniach przeznaczonych do obsługi podróżnych korzystających z transportu kolejowego na dworcach kolejowych następuje zawsze na podstawie porozumienia zawartego pomiędzy strażą ochrony klei a podmiotem zarządzającym dworcem kolejowym.
Wykonując swoje zadania, funkcjonariusz straży ochrony kolei ma prawo do:
Przy wykonywaniu czynności służbowych funkcjonariusz straży ochrony kolei korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. Funkcjonariusze nie mogą bez zezwolenia komendanta podejmować innego zajęcia zarobkowego.
listopad 2022 r.
Na podstawie art. 38a ust. 8 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Z 2021 r. poz. 1064, z zm.) Minister Sprawiedliwości wydał rozporządzenie odnośnie do zasad i trybu przenoszenia funkcjonariusza publicznego do służby w Służbie Więziennej.
Zgodnie z założeniami powyższego aktu prawnego procedurę przenoszenia funkcjonariusza do Służby Więziennej inicjuje wniosek o przeniesienie do pełnienia służby w Służbie Więziennej kierowany do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, Szefa IWSW (inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej) albo Rektora, za pośrednictwem odpowiednio: Komendanta Głównego Policji, Komendanta Głównego Straży Granicznej, Szefa Kancelarii Sejmu, Komendanta Służby Ochrony Państwa, Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu, Szefa Służby Wywiadu Wojskowego, Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego lub Ministra Obrony Narodowej, którzy opiniują wniosek, dołączają do niego uwierzytelniony wyciąg z akt osobowych funkcjonariusza, zaświadczenie o dotychczasowym przebiegu służby w przypadku żołnierza zawodowego, odpis dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje i uprawnienia i przekazują go w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania odpowiednio Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej, Szefowi IWSW albo Rektorowi.
Dyrektor Generalny Służby Więziennej, Szef IWSW albo Rektor niezwłocznie po otrzymaniu przekazują wniosek wraz z załączonymi dokumentami do kierownika jednostki organizacyjnej Służby Więziennej, aby wydał opinię o możliwości zapewnienia odpowiedniego stanowiska służbowego. Należy przy tym pamiętać, że Dyrektor Generalny Służby Więziennej, Szef IWSW albo Rektor mogą odmówić akceptacji wniosku, jeśli przeniesienie funkcjonariusza albo żołnierza zawodowego do służby w Służbie Więziennej nie jest uzasadnione potrzebami służby.
Dyrektor Generalny Służby Więziennej, Szef IWSW albo Rektor po otrzymaniu zaopiniowanego wniosku i jego akceptacji występują do Ministra Sprawiedliwości o zgodę na przeniesienie funkcjonariusza albo żołnierza zawodowego do służby w Służbie Więziennej.
Poza aspektem proceduralnym warto wspomnieć także o wymogach, jakie rozporządzenie kreuje dla funkcjonariusza ubiegającego się o stanowisko w Służbie Więziennej. Są to: Kwalifikacje predestynujące do służby w Służbie Więziennej, takie jak: posiadane umiejętności i doświadczenie w wykonywaniu czynności prewencyjnych lub analitycznych lub operacyjno- rozpoznawczych lub dochodzeniowo-śledczych lub tych z zakresu kryminalistyki, ewentualnie cyberbezpieczeństwa. Dodatkowo wymagane jest: posiadane umiejętności i doświadczenia w wykonywaniu czynności z zakresu obsługi i konserwacji broni, zwłaszcza będącej na wyposażeniu Służby Więziennej; posiadane doświadczenie i umiejętności w zakresie eksploatacji i naprawy: sprzętu informatycznego lub telekomunikacyjnego lub urządzeń łączności, optoelektronicznych lub utajniających, instalacji energetycznych. Ponadto, rozporządzenie wymienia: posiadane doświadczenie i umiejętności w zakresie zarządzania siecią teleinformatyczną, administrowania sieciowymi systemami operacyjnymi oraz programowania aplikacji użytkowych; posiadane wykształcenie, w tym stopień doktora, stopień doktora habilitowanego lub tytuł profesora;ukończona aplikacja sędziowska, prokuratorska, adwokacka, radcowska, legislacyjna lub kontrolerska; posiadane prawo wykonywania zawodu lekarza, pielęgniarki, ratownika medycznego lub lekarza weterynarii;posiadane uprawnienia budowlane lub sanitarne; posiadane prawo wykonywania zawodu psychologa; posiadany tytuł biegłego rewidenta lub określoną w odrębnych przepisach możliwość zajmowania stanowiska głównego księgowego. Finalnie Minister Sprawiedliwości traktuje na temat posiadanych uprawnień i kwalifikacji w zakresie: kategorii prawa jazdy, energetyki,ochrony przeciwpożarowej, bezpieczeństwa i higieny pracy,instruktora sportów walki lub instruktora strzelectwa, analityka przepływów finansowych.
Widać zatem, że katalog czynników predestynujących do pełnienia przez funkcjonariusza,
którego w myśl rozporządzenia stanowią: funkcjonariusz Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Służby Celno- Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, jest widocznie szeroki. Sama procedura też nie odznacza się dużym stopniem skomplikowania.
październik 2022 r.
W dniu 22 sierpnia 2022 r. Prezydent RP podpisał Ustawę z dnia 22 lipca 2022 r. o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta wprowadza wiele zmian dotyczących struktury formacji oraz samego przebiegu służby.
Podstawową i najważniejszą zmianą wprowadzoną przez nową ustawę jest powołanie Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej, podlegającego ministrowi sprawiedliwości. Ma on być wyodrębnioną jednostką organizacyjną, mającą na celu rozpoznawanie, zapobieganie i wykrawanie przestępstw popełnionych zarówno przez osadzonych w zakładach karnych i aresztach jak i funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej w związku z wykonywaniem czynności służbowych. Tym samym, ustawa nadaje Inspektoratowi Wewnętrznemu Służby Więziennej kompetencje do prowadzenia czynności operacyjno-rozpoznawczych. Ustawa upoważnia go również do uzyskiwania i przetwarzania danych telekomunikacyjnych, danych pocztowych oraz danych internetowych, bez zgody i wiedzy osób, których dotyczą te czynności. Na jego czele stanie Szef Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej, który powoływany będzie przez Ministra Sprawiedliwości.
Do innych zmian wprowadzonych przez ustawę należy między innymi zmiana właściwości sądów w sprawach dyscyplinarnych funkcjonariuszy Służby Więziennej z sądów powszechnych na sądy administracyjne. Zgodnie z nową ustawą Służba Więzienna będzie miała również możliwość współuczestniczenia w edukacji młodzieży związanej z kształtowaniem postaw obywatelskich, pro obronnych i patriotycznych w formie przeprowadzania szkoleń strzeleckich. Klejoną zmianą jest wydłużenie czasu zatarcia kar dyscyplinarnych w każdym przypadku o dodatkowe 6 miesięcy. Wydłużeniu podlegają również okresy zatarcia kary dyscyplinarnej przed upływem terminów podstawowych ze względu na nienaganną służbę. Rozszerzono również katalog zachowań naruszających dyscyplinę służbową o umyślne naruszenie dóbr osobistych innego funkcjonariusza oraz ujawnienie informacji pozostającej w związku z wykonywaniem czynności służbowych, jeżeli spowodowało to lub mogło spowodować szkodę dla służby.
Zgodnie z art. 62, nowa ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem zmian dotyczących przeprowadzania kontroli osobistej, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r. oraz zmian dotyczących powołania Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej, które wejdą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
wrzesień 2022 r.
Przymus bezpośredni w administracji polega na stosowaniu przez egzekutora środków mających na celu przezwyciężenie aktywności albo bierności zobowiązanego, w celu doprowadzenia do wykonania obowiązku podlegającego egzekucji. Egzekutor ma prawo zastosować ów przymus wobec każdej osoby fizycznej, będącej zobowiązanym. Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w artykule 153, wprowadza wyjątek, który pozwala na zastosowanie przymusu bezpośredniego również w stosunku do:
Wobec wyżej wymienionych ustawodawca ograniczył jednak zakres podmiotowy stosowania egzekucji administracyjnej, dopuszczając zastosowanie przymusu bezpośredniego wyłącznie przez, odpowiednio, Żandarmerię Wojskowa lub wojskowy organ porządkowy, albo organ porządkowy właściwej służby mundurowej. Jeżeli zaś przepisy szczególne (jak np.: art. 11 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, tu m.in.: konieczność podjęcia działań w związku z przeciwdziałaniem naruszeniu porządku publicznego, odparciem bezpośredniego zamachu na życie, czy przeciwdziałaniem czynnościom zmierzającym do autoagresji) przewidują przymusowe doprowadzenie żołnierza w czynnej służbie wojskowej – uprawnionym do tego jest wojskowy organ porządkowy lub Żandarmeria Wojskowa. Osoba, względem której przez Żołnierzy Żandarmerii Wojskowej, zostały zastosowane środki przymusu bezpośredniego ma prawo do złożenia zażalenia. Zażalenie przysługuje do prokuratora wojskowej prokuratury garnizonowej, właściwej ze względu na miejsce zdarzenia, w terminie 7 dni od dnia zdarzenia.
Warto jednak zaznaczyć, że w określonych przypadkach, istnieje możliwość zastosowania przymusu bezpośredniego wobec funkcjonariuszy służb mundurowych przez innych egzekutorów niż wyżej wymienione organy. Chodzi mianowicie o sytuacje, w których – jak stanowi art. 153§2 – ze względów sanitarnych lub innych społecznych zachodzi potrzeba natychmiastowego wykonania egzekwowanego obowiązku, a Żandarmerii Wojskowej lub wojskowego organu porządkowego albo innego właściwego organu nie ma na miejscu.
Wojskowe organy porządkowe zostały wymienione w ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej, znajdują się wśród nich m.in.: wchodzący w skład służby garnizonowej oficer inspekcyjny garnizonu, wchodzący w skład służby wewnętrznej jednostki wojskowej dowódca i żołnierze pododdziału alarmowego jednostki wojskowej, a także dowódcy i żołnierze pododdziałów regulacji ruchu jednostek wojskowych.
sierpień 2022 r.
Z tytułu wysługi lat lub w razie całkowitej niezdolności do służby żołnierzom zwolnionym z zawodowej służby wojskowej przysługuje z budżetu państwa zaopatrzenie emerytalne. Na wspomniane składają się świadczenia pieniężne oraz inne świadczenia i uprawnienia. Wśród świadczeń pieniężnych wymienić można między innymi emeryturę wojskową, która przysługuje żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej, jeśli posiadał w tym momencie 15 lat służby wojskowej w Wojsku Polskim. Warto jednak podkreślić, że ustawa z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin ustala okresy równorzędne ze służbą wojskową. Oznacza to, że do określonego okresu żołnierzom zalicza się także:
Konieczne w tym miejscu zdaje się zatem wyjaśnienie kwestii emerytury policyjnej - tzw. emerytury mundurowej, przyznawanej funkcjonariuszom służb takich jak: Policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Straż Graniczna, Straż Marszałkowska, Służba Ochrony Państwa, Państwowa Straż Pożarna, Służba Celno-Skarbowa i Służba Więzienna. Omawiane zaopatrzenie emerytalne przysługuje także funkcjonariuszom Służby Celnej. Świadczenie przysługuje z budżetu państwa, na zasadach określonych w ustawie z dnia 18 lutego1994 r. Jak wskazał jednak Sąd Najwyższy, w sprawie o sygn. akt I UK 426/17, możliwe jest pobieranie równocześnie emerytury z MSWiA oraz ZUS jeżeli emeryt nabył prawo do świadczenia z MSWiA oraz wypracował minimalny wymiar okresów składkowych i nieskładkowych w ZUS (20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn), a okresy mundurowe i cywilne nie zostały wzajemnie zaliczone (skonsumowane) do minimalnego stażu emerytalnego z obu źródeł. W takim przypadku ma on pełne prawo do pobierania świadczeń w zbiegu (Wyrok SN z 24.01.2019 r., I UK 426/17, OSNP 2019, nr 9, poz. 114.).
Przechodząc do możliwości podwyższenia emerytur przewidzianych przez ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym dla żołnierzy zawodowych oraz dla funkcjonariuszy służb mundurowych – należy wskazać, że jeśli idzie o emerytury dla żołnierzy zawodowych ulegają one odpowiednio podwyższeniu za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio w składzie personelu latającego na samolotach naddźwiękowych, w składzie załóg okrętów podwodnych, w charakterze nurków i płetwonurków, w zwalczaniu fizycznym terroryzmu. Emerytura podwyższana jest również za każdy rok służby w składzie personelu latającego na pozostałych samolotach i śmigłowcach, w składzie załóg nawodnych wojskowych jednostek pływających, w charakterze skoczków spadochronowych i saperów, w służbie wywiadowczej za granicą, w oddziałach specjalnych. Ponadto emeryturę podwyższa się o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia służby na froncie w czasie wojny lub w strefie działań wojennych. Na wysokość emerytury dla funkcjonariuszy wpływają natomiast okresy służb pełnionych bezpośrednio w charakterze nurków i płetwonurków oraz w zwalczaniu fizycznym terroryzmu, w składzie personelu latającego na samolotach i śmigłowcach, w składzie załóg nawodnych jednostek pływających, w charakterze skoczków spadochronowych i saperów, w służbie wywiadowczej za granicą oraz za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu i każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia służby na froncie w czasie wojny oraz w strefie działań wojennych.
Na podstawie art. 13 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy służb mundurowych, jako równorzędne ze służbą w szeregach służb mundurowych wymienionych w tytule ustawy traktuje się okresy:
Istotnym zastrzeżeniem pozostaje jednak okoliczność służby w latach 1944-1956 w charakterze funkcjonariusza organów bezpieczeństwa państwa, porządku i bezpieczeństwa publicznego. Jeżeli bowiem przy wykonywaniu czynności służbowych funkcjonariusz popełnił przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości lub naruszające dobra osobiste obywatela i za to został zwolniony dyscyplinarnie, umorzono wobec niego postępowanie karne ze względu na znikomy lub nieznaczny stopień społecznego niebezpieczeństwa czynu lub został skazany z winy umyślnej prawomocnym wyrokiem sądu – okresy służby w wyżej wymienionych jednostkach nie ulegają zaliczeniu.
lipiec 2022 r.
10 czerwca 2022 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy oraz żołnierzy zawodowych. Zmiany dotyczą przede wszystkim zasad doliczania pracy cywilnej do emerytury funkcjonariuszom oraz żołnierzom zawodowym. Nowe przepisy obejmują funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz żołnierzy zawodowych.
Nowa ustawa umożliwia żołnierzom i wyżej wymienionym funkcjonariuszom zaliczenie do wysługi emerytalnej czasu pracy cywilnej, wykonywanej przed wstąpieniem do służby lub po zwolnieniu z niej, w wymiarze 1,3 proc. za każdy rok pracy. Zmiana dotyczy jednak jedynie, tych którzy zostali przyjęci do służby po 1 stycznia 1999 roku, a przed 1 października 2003 roku oraz pełnią służbę przez co najmniej 25 lat. Jak wskazuje art. 15aa ust. 2 pkt. 5 ustawy wspomniane doliczenie będzie trwało do czasu osiągnięcia pełnej emerytury, czyli 75% podstawy jej wymiaru. Zgodnie z art. 15ab ustawy, wybór dotyczący sposobu doliczania do emerytury pracy cywilnej pozostanie jednak indywidualnym wyborem funkcjonariusza, który decydując się na przejście na emeryturę będzie mógł zdecydować o pozostaniu przy dawnym sposobie naliczania emerytury, tym samym zachowując prawo do dwóch emerytur (cywilnej i mundurowej).
Kolejne zmiany dotyczą jedynie służb podległych MSWiA, czyli Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Ochrony Państwa oraz Służby Więziennej. Zgodnie z nową ustawą, zawężone zostały przesłanki utraty prawa do tzw. świadczenia motywacyjnego ze względu na toczące się postępowanie karne. Od wejścia w życie ustawy, jedynie wszczęcie postępowania przeciwko funkcjonariuszowi w sprawie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe lub dyscyplinarne skutkować będzie utratą prawa do świadczenia. W praktyce oznacza to, że funkcjonariusze nie będą więcej pozbawiani świadczenia w przypadku wszczęcia przeciwko nim postępowań na przykład na skutek prywatnego aktu oskarżenia. Świadczenie motywacyjne wynosi na dzień dzisiejszy 1 500 zł po 25 latach służby i 2 500 zł powyżej 28 lat i 6 miesięcy.
czerwiec 2022 r.
Postępowanie kwalifikacyjne jest uregulowane w rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 lipca 2006 r. w sprawie postępowania kwalifikacyjnego wobec żołnierzy ubiegających się o wyznaczenie na stanowiska służbowe w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego.
Postępowanie kwalifikacyjne ma na celu ustalenie, czy kandydat spełnia określone w ustawie warunki do pełnienia służby w SKW oraz czy daje rękojmię zachowania tajemnicy w rozumieniu ustawy o ochronie informacji niejawnych. Postępowanie kwalifikacyjne wobec kandydata przeprowadza komórka organizacyjna SKW właściwa w sprawach kadrowych. Postępowanie kwalifikacyjne rozpoczyna się po złożeniu przez kandydata pisemnego wniosku o przyjęcie do służby w SKW.
SKW w każdym czasie bez podania przyczyny może odstąpić od dalszego przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego, w przypadku niespełnienia przez kandydata wymogów określonych w ustawie.
Kandydat, którego powiadomiono o rozpoczęciu postępowania kwalifikacyjnego, składa następujące dokumenty:
Odmowa wydania kandydatowi poświadczenia bezpieczeństwa, o którym mowa w przepisach ustawy o ochronie informacji niejawnych, skutkuje odstąpieniem od dalszego przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego.
Zdolność fizyczną i psychiczną kandydata ustala wojskowa komisja lekarska, do której kieruje kandydata Szef SKW. Ustalenie zdolności fizycznej i psychicznej może się odbyć na podstawie orzeczenia wydanego przez wojskową komisję lekarską, w przypadku ubiegania się o przyjęcie do służby w SKW żołnierza Wojskowych Służb Informacyjnych. Kandydat, który ubiega się o przyjęcie do służby w SKW na stanowisko wymagające szczególnych umiejętności lub predyspozycji, może być poddany:
Negatywny wynik albo odmowa poddania się przewidzianym w postępowaniu kwalifikacyjnym badaniom, sprawdzeniom lub czynnościom powoduje odstąpienie od dalszego przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego wobec kandydata.
Rozmowę kwalifikacyjną z kandydatem przeprowadza szef komórki organizacyjnej SKW. Przed rozpoczęciem rozmowy kwalifikacyjnej potwierdza się tożsamość kandydata. W toku rozmowy kwalifikacyjnej sprawdza się motywacje kandydata, jego cechy osobowe, umiejętności i predyspozycje do służby w SKW.Wyniki rozmowy kwalifikacyjnej z kandydatem zamieszcza się w kwestionariuszu osobowym
Postępowanie kwalifikacyjne zamyka sporządzenie przez szefa komórki organizacyjnej SKW oceny końcowej kandydata, obejmującej ocenę jego przydatności do służby w SKW. Formułując ocenę końcową kandydata, bierze się pod uwagę w szczególności wyniki przeprowadzonego postępowania kwalifikacyjnego, a ponadto:
końcową kandydata oraz wnioski dotyczące możliwości przyjęcia go do służby w jednostkach (komórkach) organizacyjnych SKW szef komórki organizacyjnej, przedstawia Szefowi SKW, który podejmuje decyzję o dalszym postępowaniu w stosunku do kandydata. Ocenę, wnioski i decyzję zamieszcza się w kwestionariuszu osobowym. Szef komórki organizacyjnej powiadamia pisemnie kandydata o możliwości przyjęcia lub odmowie przyjęcia go do służby w SKW.
maj 2022 r.
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 kwietnia 2021 r. (III OSK 689/21) orzepis art. 54 ust. 3 tej ustawy z 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu umożliwia zaproponowanie funkcjonariuszowi pozostającemu w dyspozycji Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego także stanowiska niższego.
Istota sporu prawnego w opisywanej sprawie dotyczyła wykładniart. 54 ust. 2 i 3 ustawy o ABW oraz AW i wymagała wyjaśnienia, czy przewidziana w art. 54 ust. 2 cyt. ustawy możliwość pozostawania przez funkcjonariusza w dyspozycji Szefa ABW nieprzerwanie nie dłużej niż 12 miesięcy oznacza, że w przypadku przedstawienia funkcjonariuszowi przed upływem tego okresu propozycji przeniesienia na określone stanowisko, w sytuacji, gdy nie wyrazi on pisemnej zgody na przeniesienie na to stanowisko, zwolnienie go ze służby na podstawie art. 54 ust. 3 tej ustawy może nastąpić dopiero po upływie okresu, o którym mowa w art. 54 ust. 2 omawianej ustawy, a więc 12 miesięcy.
Sąd wyjaśnił że przepis art. 54 ust. 3 ustawy o ABW i AW nie zawiera szczegółowych przesłanek przeniesienia na określone stanowisko służbowe, polegających na uwzględnieniu kwalifikacji funkcjonariusza, jego doświadczenia, przebiegu służby, czy sposobu wyboru stanowiska dla funkcjonariusza pozostającego do dyspozycji Szefa Agencji. Zatem wybór stanowiska przez organ ma charakter zbliżony do uznania administracyjnego.
Nie oznacza to dowolności organu (przełożonego). Zasadniczym kryterium są potrzeby służby rozumiane jako działania prowadzące do realizacji ustawowych zadań Agencji, sformułowanych w art. 5 ust. 1 ustawy o ABW i AW
kwiecień 2022 r.
Zgodnie z art. 115 § 13 k.k., funkcjonariuszem publicznym jest:
Zgodnie z art. 224 § 1 Kodeksu karnego, kto narusza nietykalność cielesną funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
Przestępstwo to może popełnić każdy, ponieważ jest to tzw. przestępstwo powszechne.
Przez "naruszenie nietykalności cielesnej" należy rozumieć wszelkie możliwe sposoby ingerencji sprawcy w nietykalność cielesną drugiej osoby (Postanowienie Sądu Najwyższego z 24 czerwca 2010 r., o sygn. akt II K 145/10).
Przedmiotem ochrony ww. przepisu Kodeksu karnego jest nie tylko nietykalność cielesna, lecz także „powaga instytucji reprezentowanej przez funkcjonariusza”(M. Kulik [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2022, art. 222.).
Czyn ten musi zostać popełniony podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, toteż nie należy sugerować się czasem pracy funkcjonariusza, lecz nakazem wynikającym ze służby (M. Kulik [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2022, art. 222.).
Jeżeli jednak naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza zostało wywołane niewłaściwym się zachowaniem funkcjonariusza lub osoby do pomocy mu przybranej, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
Zgodnie z art. 226 § 1 Kodeksu karnego, kto (przestępstwo powszechne) znieważa funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Przestępstwo to może popełnić każdy, ponieważ jest to tzw. przestępstwo powszechne.
Powyższy przepis nie wprowadza bezpośrednio warunku publicznego znieważenia funkcjonariusza (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 października 2011 r., o sygn. akt II KK 84/11). Funkcjonariusza można więc znieważyć publicznie i niepublicznie, bowiem dobrem prawnie chronionym jest nie tylko autorytet państwa, lecz także godność osobista osoby wykonującej szczególną funkcję, tj. obowiązków funkcjonariusza publicznego. Do popełnienia przestępstwa znieważenia funkcjonariusza nie potrzeba więc świadków.
Znieważenia można m.in. dokonać poprzez: gest, wypowiedź ustną czy pisemną. Należy jednak podkreślić, że to nie forma znieważenia jest kluczowa, lecz jej treść, tj. to, że jest ona uznana za powszechnie obraźliwą. Co ważne, akt znieważenia nie musi dotknąć funkcjonariusza osobiście.
Sąd Najwyższy w wyroku z 25 sierpnia 2020 roku (o sygn. akt V KK 136/19) podkreśla, że odpowiedzialność za popełnienie przestępstwa znieważenia funkcjonariusza publicznego popełnia tylko ten, kto znieważa funkcjonariusza, gdy ten działa zgodnie z nakazem wynikającym ze służby oraz gdy zachowanie sprawcy zostało podjęte w związku z takim działaniem funkcjonariusza. Sąd Najwyższy wskazuje, że „podstawą zachowania funkcjonariusza publicznego musi być obowiązek wynikający z jego służby, a więc zachowanie mieszczące się w ramach jego obowiązków określonych stosownymi regulacjami prawnymi.”
Jeżeli jednak znieważenie funkcjonariusza zostało wywołane niewłaściwym się zachowaniem funkcjonariusza lub osoby do pomocy mu przybranej, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
marzec 2022 r.
Zagadnienie świadczenia ekwiwalentnego za przepracowany dzień urlopu funkcjonariusza uregulowano w ustawie z dnia 14 sierpnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw. W art. 9 ww. ustawy, ustawodawca określił, że zmiany wprowadzone niniejszą ustawą obowiązują za okres od dnia 6 listopada 2018 r., tj. od daty opublikowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października o sygn. akt K 7/15.
Ustawodawca ww. ustawą zmienił sposób obliczania świadczenia ekwiwalentnego za przepracowany dzień urlopu funkcjonariusza. Niemniej jednak, zmiana ta dotyczy tylko do funkcjonariuszy zwolnionych po 6 listopada 2018 r.
Funkcjonariusze zwolnieni ze służby przez tym dniem nie otrzymują jednak świadczenia w wysokości 1/30 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami, ponieważ przepis ten został uznany za niezgodny z Konstytucją w ww. wyroku Trybunału. Trybunał uznał, że art. 115a. ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2021 r. poz. 1882 z późn. zm.) w zakresie, w jakim ustala wysokość ekwiwalentu pieniężnego za 1 dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego w wymiarze 1/30 części miesięcznego uposażenia, jest niezgodny z art. 66 ust. 2 (pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów) w związku z art. 31 ust. 3 zdanie drugie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Trybunał słusznie uznał, że:
„Celem art. 115a ustawy o Policji, tak samo jak analogicznych przepisów w pozostałych ustawach pragmatycznych, jest kompensacja straty poniesionej przez funkcjonariusza w wyniku niepełnego wykorzystania płatnego urlopu..”
„Celem instytucji ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop jest zrekompensowanie podmiotowi szkody, którą poniósł w wyniku niemożności realizacji urlopu.”
„Metoda obliczania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop zawarta w ustawie o Policji jest mniej korzystna niż metoda, w której czynnikiem jest liczba 1/22 lub 1/21. W konsekwencji za każdy dzień niewykorzystanego urlopu funkcjonariusz Policji otrzyma odpowiednio mniejszy ekwiwalent niż otrzymujący takie samo uposażenie zasadnicze funkcjonariusz SW czy żołnierz zawodowy.”
To, że niekonstytucyjny przepis nie obowiązuje, potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 4 marca 2022 r. o sygn.. III SA/Kr 1318/21. Sąd stwierdził, że:
„Jak stanowi zatem przepis art. 9 ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za okres przed dniem 6 listopada 2018 r. ustala się na zasadach wynikających z przepisów ustawy o Policji w brzmieniu obowiązującym przed dniem 6 listopada 2018 r. a nie w wysokości wynikającej z przepisów ww. ustawy. Odwołanie się przez ustawodawcę do zasad, a nie do wysokości 1/30 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego policjantowi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym oznacza, że ustawodawca nie powtórzył niekonstytucyjnych zapisów tej ustawy, wbrew wyrokowi TK z dnia 30 października 2018 r. i nie nakazał stosowania do obliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop z okresu przed 6 listopada 2018 r. (czyli sprzed daty publikacji orzeczenia TK) uregulowań, które utraciły moc w wyniku ww. wyroku.”
Należy więc uznać, że za każdy dzień niewykorzystanego urlopu funkcjonariusz powinien otrzymać 100% dziennego uposażenia, co można by uznać za pełną rekompensatę. Do sytuacji osób zwolnionych ze służby przed 6 listopada 2018 r. stosuje się przepisy ustawy wtedy obowiązujące z uwzględnieniem wyroku TK o sygn. akt K 7/15.
luty 2022 r.
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29 sierpnia 2019 r. ( III PZP 3/19; OSNP 2020/4/32 ) orzekł, że pracownik Służby Leśnej, który najpierw przeszedł na rentę inwalidzką, który zaczął potem pracować w Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe może nabyć prawo do prawo do odprawy w związku z przejściem na emeryturę (art. 46 ust. 1 pkt 5 ustawy z 28 września 1991 r. o lasach, tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 2129 z późn. zm.).
W nauce prawa ścierają się dwie koncepcje dotyczące jedno - lub dwurodzajowości odprawy, związane z faktem wskazania w art. 921 § 1 k.p. dwóch ryzyk ubezpieczeniowych, powiązanych przyczynowo z ustaniem stosunku pracy w ramach przesłanek nabycia uprawnień do przedmiotowego świadczenia. Zdaniem jednych przedstawicieli doktryny, przepis ten kreuje jeden rodzaj odprawy i pobranie jej z tytułu rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na którekolwiek z wymienionych świadczeń z ubezpieczenia społecznego (emeryturę lub rentę) wyłącza ponowne uzyskanie prawa do niej (por. B. Wagner, Wynagrodzenie za pracę, Warszawa 1997, s. 35; T. Liszcz, Prawo pracy, Warszawa, 2004, s. 287 i R. Brol, Odpowiedzi na pytania dotyczące prawa pracy, Służba Pracownicza 1999 nr 2, s. 4 oraz M. Nowa, Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2005 r., II PK 235/04, OSP 2006 Nr 1, poz. 9).
Nie brakuje jednak zwolenników tezy, że w kontekście art. 921 § 1 k.p. należy mówić o dwóch odprawach: emerytalnej i rentowej, przyznawanych z racji zakończenia stosunku pracy w związku z zajściem jednego z dwóch odmiennych ryzyk ubezpieczeniowych, jakimi są utrata zdolności do pracy podyktowana względami zdrowotnymi oraz osiągnięcie wieku i stażu ubezpieczeniowego uzasadniającego zaprzestanie aktywności zawodowej. W konsekwencji takiego uregulowania kryteriów nabycia prawa do odprawy, zawarte w § 2 omawianego artykułu wyłączenie uprawnień do spornego świadczenia oznacza, że pobranie odprawy z uwagi na przejście na rentę z tytułu niezdolności do pracy nie pozbawia pracownika prawa do odprawy w przypadku późniejszego przejścia na emeryturę i odwrotnie. Zauważa się, że art. 921 k.p. w rzeczywistości kreuje dwie odprawy: emerytalną oraz rentową. Pierwsza powiązana jest z przejściem na emeryturę, a druga - z przejściem na rentę z powodu niezdolności do pracy. Zwykle otrzymywana jest tylko odprawa emerytalna. Niekiedy - tylko odprawa rentowa. Czasami - najpierw odprawa rentowa, a po ponownym podjęciu pracy, również odprawa emerytalna.
Sąd Najwyższy co do zasady opowiedział się za pierwszym poglądem stwierdzając, że w świetle art. 921 k.p. odprawa emerytalna lub rentowa jest świadczeniem jednorodnym, przysługującym w razie zaistnienia określonego w przepisie układu warunkującego (czyli spełnienia warunków do jednego z wymienionych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, to jest renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, oraz ustania stosunku pracy w związku z przejściem na to świadczenie), które pracownik może otrzymać raz w życiu, a pobranie odprawy wyklucza możliwość ponownego jej przyznania w razie zaistnienia po raz kolejny sytuacji opisanej hipotezą normy prawnej zawartej w § 1 tego artykułu.
Jednakże, że "jednorazowość" odprawy, o której mowa w art. 46 ust. 1 pkt 5 ustawy o lasach, oznacza jedynie, iż pracownicy Służby Leśnej mogą nabyć prawo tylko do jednej odprawy emerytalno - rentowej z tytułu zatrudnienia w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe. Innymi słowy, jednorazowość odprawy, o której mowa w komentowanym przepisie, odnosi się wyłącznie do odprawy gwarantowanej pracownikom Służby Leśnej w związku z ustaniem pod rządami tego przepisu zatrudnienia w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe w związku z przejściem na emeryturę lub rentę. W konsekwencji tego, bez znaczenia dla nabycia uprawnień do przedmiotowego świadczenia jest fakt wcześniejszego otrzymania tego rodzaju odprawy w związku z ustaniem zatrudnieniem poza Służbą Leśną, skoro komentowany przepis nie przewiduje takiego wyłączenia, a art. 921 § 2 k.p. nie znajduje zastosowania w odniesieniu do odpraw przyznawanych na podstawie w art. 46 ust. 1 pkt 5 ustawy o lasach.
styczeń 2022 r.
Kwestie funkcjonowania Straży Granicznej są uregulowane w ustawie z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej oraz w ustawie z tego samego dnia o Straży Granicznej. Zgodnie z przepisami ustawy o ochronie granicy państwowej, jednym z podmiotów odpowiadających za ochronę granicy jest minister ds. wewnętrznych. Zadania, które leżą w zakresie kompetencji tego ministra i które dotyczą ochrony granicy państwowej na lądzie i na morzu oraz kontrolę ruchu granicznego wykonuje Komendant Główny Straży Granicznej. Natomiast zgodnie z przepisami ustawy o Straży Granicznej jest ona jednolitą, umundurowaną i uzbrojoną formacją przeznaczoną do ochrony granicy państwowej, kontroli ruchu granicznego oraz zapobiegania i przeciwdziałania nielegalnej migracji.
W związku z ostatnim zadaniem Straży Granicznej jakim jest przeciwdziałanie nielegalnej migracji, nowelizacji uległa ustawa o ochronie granicy państwowej. Nowelizacja ta umożliwiła wojewodzie wprowadzenie zakazu przebywania na niektórych odcinkach pasa drogi granicznej na granicy państwowej stanowiącej granicę zewnętrzną w rozumieniu przepisów kodeksu granicznego Schengen i granicy państwowej stanowiącej granicę wewnętrzną w rozumieniu przepisów kodeksu granicznego Schengen - w razie tymczasowego przywrócenia lub przedłużenia kontroli granicznej osób przekraczających tę granicę, w okresie, na który kontrola została przywrócona lub przedłużona. Wojewoda może wprowadzić taki zakaz na wniosek lub po zasięgnięciu opinii właściwego miejscowo komendanta oddziału straży granicznej.
grudzień 2021 r.
W związku z obecnie panującym kryzysem na granicy białorusko-polskiej polski ustawodawca chce dokonać nowelizacji artykułu 40 ustawy o Straży Granicznej. Obecnie obowiązujące przepisy stanowią, że jeżeli oddelegowanie funkcjonariusza następuje z urzędu, nie może przekraczać łącznie 6 miesięcy w okresie 2 lat, chyba że wyrazi on na to zgodę. Planowana nowelizacja Ustawy o Służbie Granicznej wydłuży okres 6 miesięcy do 12 miesięcy. Według informacji prasowych projekt jest konsultowany "wewnątrz formacji".
Źródło: https://infosecurity24.pl/sluzby-mundurowe/oddelegowani-na-dluzej-szykuja-sie-zmiany-w-ustawie-o-strazy-granicznej
listopad 2021 r.
Projektu zmian w art. 15a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym. Celem projektu jest zróżnicowanie statusu funkcjonariuszy w zakresie nabywania praw emerytalnych, w zależności od momentu przyjęcia do służby. Projekt nowelizacji dotyczy policji, Straży Granicznej. Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Ochrony Państwa.
Planowana nowelizacja obejmie mundurowych, którzy zostali „przyjęci do służby po raz pierwszy po dniu 1 stycznia 1999 r., a przed dniem 1 października 2003 r. oraz którzy w dniu zwolnienia ze służby posiadają co najmniej 25 lat służby i okresów z nią równorzędnych (służba w Biurze Ochrony Rządu czy wojsku), uwzględnienie w wysłudze emerytalnej poprzedzających służbę lub przypadających po zwolnieniu ze służby okresów składkowych i okresów opłacania składek (tzw. okresów pracy cywilnej).”
Zgodnie zawartym uzasadnieniem, „okresy przypadające po służbie będą mogły być doliczone na wniosek do wysługi emerytalnej, jeżeli emerytura będzie wynosić mniej niż 75 proc. podstawy jej wymiaru. Za każdy rok tzw. okresów pracy cywilnej, doliczanych do wysługi emerytalnej przyjęto jednakowy wskaźnik zwiększenia podstawy wymiaru emerytury, tj. 1,3 proc.”
Ustawodawca zamierza także wprowadzić przepisy dotyczące zasad ponownego ustalenia wysokości emerytury oraz przekazywania środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym. Wprowadzenie możliwości doliczania do wysługi emerytalnej tzw. okresów pracy cywilnej będzie się wiązało z brakiem możliwości pobierania dwóch (lub trzech, jeśli łącznie z OFE) emerytur, tj. policyjnej i powszechnej, analogicznie jak ma to miejsce obecnie w przypadku funkcjonariuszy, którym emerytura policyjna jest ustalana na podstawie art. 15 ustawy zaopatrzeniowej. „Co więcej, przepis przejściowy projektowanej ustawy umożliwiać ma byłym funkcjonariuszom Policji, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa i Państwowej Straży Pożarnej, których emerytury zostały ustalone na zasadach określonych w art. 15a ustawy zaopatrzeniowej, a którzy spełnią warunek określony w niniejszej ustawie (co najmniej 25 lat służby), i którzy nie mają ustalonego prawa do emerytury na podstawie ustawy z dnia o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ponowne ustalenie wysokości emerytury policyjnej z uwzględnieniem tzw. okresów pracy cywilnej. 1”
1https://infosecurity24.pl/legislacja/nadchodzi-zmiana-w-art-15a-projekt-nareszcie-w-rekach-zwiazkowcowpaździernik 2021 r.
Jeżeli przeciwko funkcjonariuszowi Policji, Służby Ochrony Państwa lub Państwowej Straży Pożarnej zostanie wszczęte postępowanie karne w sprawie o przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe umyślne, to obligatoryjnie zostaje on zawieszony w czynnościach służbowych. Wówczas zawieszenie trwa nie dłużej niż 3 miesiące.
Funkcjonariusz Straży Granicznej zostaje obligatoryjnie zawieszony w czynnościach służbowych w wyżej wymienionych wypadkach oraz w razie jego tymczasowego aresztowania. W przypadku wydłużenia stosowania aresztu tymczasowego zawieszenie zostaje przedłużone do zakończenia tego aresztu.
Ponadto funkcjonariusz Straży Granicznej, Policji, Służby Ochrony Państwa lub Państwowej Straży Pożarnej fakultatywnie może zostać zawieszony, jeżeli przeciwko niemu zostanie wszczęte postępowanie karne w sprawie o przestępstwo nieumyślne, ścigane z oskarżenia publicznego albo przestępstwo skarbowe nieumyślne lub postępowanie dyscyplinarne. W tym wypadku zawieszenie następuje, jeżeli ma na celu dobro postępowania lub służby. Takie zawieszenie trwa nie dłużej niż 12 miesięcy.
wrzesień 2021 r.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 15 czerwca 2021 r (III OSK 2813/21) sprecyzował kryteria zwolnienia funkcjonariusza służby więziennej, które podlegają kontroli sądu. Zdaniem Sądu użycie w art. 96 ust. 2 pkt 7 ustawy o Służbie Więziennej zwrotu "można zwolnić" oznacza, że rozwiązanie z stosunku służbowego na tej podstawie zostało pozostawione tzw. uznaniu administracyjnemu. Kontrola sądowa w takich przypadkach dotyczy jedynie tej części treści decyzji uznaniowej, która powiązana jest z określonymi i ostrymi kryteriami prawnymi, nie obejmuje zaś tej części treści rozstrzygnięcia, która wiąże się z realizowaniem określonej polityki administracyjnego stosowania prawa (rozumienia celowości administracyjnej czy roli słuszności w kształtowaniu treści decyzji) w ramach luzów decyzyjnych stworzonych przez podstawy decyzji uznaniowej. Kontroli sądowej podlega samo uzasadnienie decyzji uznaniowej z punktu widzenia powiązania ustaleń faktycznych z rekonstruowaną normą prawną oraz z wyrażeniami normatywnymi, określającymi przesłanki aktualizacji upoważnienia do decyzji uznaniowej. Sądy administracyjne nie są uprawnione do dokonywania oceny tego, w jaki sposób organy administracji, wypełniając treści pozasystemowych kryteriów słusznościowych czy celowościowych, realizują określoną politykę stosowania prawa administracyjnego.
sierpień 2021 r.
Jak wiadomo, kontrowersyjna nowelizacja tzw. ustawy zaopatrzeniowej (Ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, (…) oraz ich rodzin), która weszła w życie 1 października 2017 roku (znana w mediach jako ustawa dezubekizacyjna), wprowadziła nowe zasady wymiaru emerytur i rent dla określonych kategorii funkcjonariuszy mundurowych aktywnych zawodowo w latach 1944-1990, faktycznie pozbawiając ich prawa do emerytury za lata „służby na rzecz totalitarnego państwa”. Ustawa zaopatrzeniowa po nowelizacji zakreśla dość szeroki katalog stanowisk, których zajmowanie jest uznawane za taką służbę (art. 13b ustawy) – przede wszystkim zajmowanych w Służbie Bezpieczeństwa oraz organach nadrzędnych i podrzędnych wobec niej.
Od czasu uchwalenia nowelizacji wspomniane pojęcie służby na rzecz totalitarnego państwa budziło liczne kontrowersje – literalna wykładnia ustawy wskazuje, że wystarczy choć jeden dzień służby w wymienionej w ustawie jednostce w określonym czasie, aby zakwalifikować się do automatycznego, bardzo dotkliwego obniżenia świadczenia (art. 15c, 22a, 24a ustawy zaopatrzeniowej). Jednocześnie pojawiały się głosy, że takie rozumienie przepisu może być niezgodne z konstytucyjnymi zasadami RP – między innymi ze względu na ponowne obniżenie świadczeń już obniżonych nowelizacją ustawy zaopatrzeniowej z 2009 roku. Sądy, nie mając pewności co do właściwej treści prawa, niejednokrotnie zawieszały postępowania w sprawie cofnięcia obniżki świadczeń.
16 września 2020 r. Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów wydał uchwałę w sprawie o sygnaturze III UZP 1/10,czym, jak się wydaje, przeciął przynajmniej część spekulacji w tej materii. SN odniósł się do wielu problemów związanych ze stosowaniem ustawy dezubekizacyjnej. Przede wszystkim określił, że państwo ma prawo do obniżenia świadczeń ze względu na niesłuszne nabycie prawa do nich wynikające z pracy w organach represji wobec obywateli. SN stwierdził jednak, że nie można zakładać, jakoby sam fakt pełnienia służby w danej formacji może być służbą na rzecz totalitarnego państwa – w szczególności służba w policji kryminalnej. Obniżenie świadczenia musi być uzasadnione niegodnymi działaniami funkcjonariusza w okresie PRL (np. bezpośrednim udziałem w represjach wobec opozycji). Z tego względu, zdaniem SN, nie można obniżyć świadczeń wszystkim funkcjonariuszom przynależnym do wymienionych w ustawie służb – uznano, że kryterium służby na rzecz totalitarnego państwa powinno być oceniane na podstawie wszystkich okoliczności sprawy konkretnego funkcjonariusza. Tym samym, siłą swojego orzecznictwa SN otworzył drogę do cofania obniżek świadczeń. Stwierdził również jednoznacznie, że ponowne obniżanie emerytur już obniżonych może naruszać podstawową zasadę konstytucyjną – ne bis in idem.
lipiec 2021 r.
Kwestia świadczeń z tytułu przenosin służbowych żołnierzy zawodowych jest uregulowana w art. 86 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Zgodnie z ust. 1 tego artykułu: „żołnierzowi zawodowemu wyznaczonemu na stanowisko służbowe poza miejscowością stanowiącą siedzibę jednostki wojskowej lub wydzielonego pododdziału, w której żołnierz zajmował dotychczas stanowisko służbowe przysługują:
Natomiast zgodnie z ust. 2 tego samego artykułu: "w przypadku przesiedlenia się żołnierza zawodowego, o którym mowa w ust. 1, do nowego miejsca pełnienia służby, przysługują mu ponadto:
Z kolei art. 7 mówi o tym, że: „żołnierzowi zawodowemu skierowanemu przez dowódcę jednostki wojskowej do wykonywania zadań służbowych poza stałym miejscem pełnienia służby, w kraju lub poza granicami państwa, przysługują następujące należności za podróże służbowe:
czerwiec 2021 r.
Przestępstwo nadużycia funkcji jest unormowane w art. 231 Kodeksu karnego. Zgodnie z § 1 tego artykułu:
„§ 1. Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub
nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego
lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.
W § 3 wskazano inny rodzaj typu podstawowego, w którym sprawca wyrządza istotną szkodę działając nieumyślnie. Takie działanie jest zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2. Natomiast w § 2 określony jest typ kwalifikowany, który polega na działaniu sprawcy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej. Wówczas zagrożenie karą wynosi od roku do 10 lat pozbawienia wolności. Jednakże przepisu tego nie stosuje się gdy czyn wyczerpuje znamiona art. 228 Kodeksu karnego, dotyczącego przyjmowania korzyści majątkowej, osobistej lub jej obietnicy w związku z pełnieniem funkcji publicznej.
Przestępstwo to należy do grupy przestępstw indywidualnych. Oznacza to, że jego podmiotem, czyli sprawcą może być jedynie osoba posiadająca określoną cechę, w tym przypadku jest to bycie funkcjonariuszem publicznym. Definicja tego pojęcia jest zawarta w art. 115 § 13 Kodeksu karnego.
Czynność sprawcza, czyli rodzaj zachowania, jakie ma podjąć sprawca może polegać zarówno na przekroczeniu uprawnień, jak i na niedopełnieniu obowiązków. Może to być również działanie, która spełnia oba te kryteria jednocześnie.
Dobrem chronionym jest tutaj przede wszystkim prawidłowa działalność instytucji państwowych, a dodatkowo również interes publiczny lub prywatny, na którego szkodę działano. Przy czym jako szkodę można rozumieć wiele różnych konsekwencji, zarówno materialnych, jak i niematerialnych.
Przestępstwo z § 1 można popełnić jedynie umyślnie, przy czym może to być zamiar bezpośredni lub ewentualny. Zamiar ten musi obejmować zarówno działanie będące przekroczeniem uprawnień lub niedopełnieniem obowiązków, jak i działanie na szkodę interesu publicznego lub prywatnego. Zgodnie z istotą zamiaru ewentualnego, sprawca nie musi chcieć nadużywać funkcji lub powodować szkody, wystarczy że przewiduje taką możliwość i godzi się na jej wystąpienie. Z kolei w § 2 można mówić jedynie o zamiarze bezpośredni i to o szczególnym zabarwieniu, ponieważ sprawca działa w jakimś konkretnym celu. Nieumyślne natomiast jest przestępstwo z art. 231 § 3, co wynika z samej treści przepisu. Można tutaj mówić o popełnieniu go w wyniku nieostrożności lub niedbalstwa.
maj 2021 r.
O odpowiedzialności funkcjonariuszy stanowi ustawa z dnia 7 maja 1999 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Celno-Skarbowej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Centralnego Biura Antykorupcyjnego.
Funkcjonariusze ci poniosą odpowiedzialność majątkową za szkody wyrządzone przez nich wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych, w mieniu Skarbu Państwa znajdującym się w dyspozycji organu lub jednostek organizacyjnych podległych, podporządkowanych albo nadzorowanych przez odpowiednich ministrów.
Aby funkcjonariusz mógł odpowiadać za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków, musiał on wyrządzić szkodę w mieniu ze swojej winy. Oznacza to, że niezawiniona szkoda nie będzie sankcjonowana. Dodatkowo odpowiedzialność ta ograniczona jest do rzeczywistej straty i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania funkcjonariusza. Znamiennym jest, że dotyczy to także sytuacji, gdy szkoda powstała po rozwiązaniu stosunku służbowego.
Funkcjonariusz nie ponosi odpowiedzialności majątkowej za szkodę wynikłą w związku z działaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka. Co więcej, jeśli organ lub jednostka albo inna osoba przyczyniły się do powstania szkody lub jej zwiększenia, funkcjonariusz nie może być pociągnięty do odpowiedzialności w tym zakresie.
Funkcjonariusz odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną nieumyślnie jest obowiązany do zapłaty odszkodowania w wysokości wyrządzonej szkody, jednak odszkodowanie nie może przewyższać kwoty trzymiesięcznego uposażenia przysługującego funkcjonariuszowi. Ponadto, jeśli jednostka wyrazi na to zgodę, taki funkcjonariusz może naprawić szkodę poprzez przywrócenie stanu poprzedniego.
Inaczej kształtuje się sytuacja funkcjonariusza, który wyrządził szkodę umyślnie. Wówczas obowiązany będzie do jej naprawienia w pełnej wysokości.
Jeżeli funkcjonariusz wyrządził szkodę osobie trzeciej, to Skarb Państwa jest obowiązany do jej naprawienia. Osoba trzecia może dochodzić swoich roszczeń na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Jednakże funkcjonariusz poniesie odpowiedzialność wobec Skarbu Państwa, który naprawił szkodę.
kwiecień 2021 r.
Uposażenie zasadnicze żołnierza zawodowego zależy od grupy zaszeregowania jego stanowiska służbowego oraz od wysługi lat. Na wysokość miesięcznej pensji żołnierza duży wpływ mają także dodatki do uposażenia.
Szczegółowe zasady przyznawania dodatków określa Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 grudnia 2016 r. w sprawie dodatków do uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych.
Przypomnijmy, że dodatkami do uposażenia zasadniczego są:
Rozporządzenie określa również sposób ustalania wysokości dodatków specjalnego i służbowego w ostatnim miesiącu pełnienia służby wojskowej. Żołnierze otrzymujący te dodatki mogą liczyć na korzystne traktowanie w kontekście ich emerytury.
Żołnierzowi zawodowemu, który otrzymuje dodatek specjalny lub służbowy o charakterze stałym, w ostatnim miesiącu pełnienia zawodowej służby wojskowej dodatek ten przysługuje w pełnej wysokości - jeżeli żołnierz otrzymywał dodatek specjalny o charakterze stałym przez okres co najmniej 10 lat.
Dodatek przysługuje natomiast w wysokości 1/10 ostatnio pobranej kwoty dodatku specjalnego za każdy rok, w którym żołnierz otrzymywał dodatek specjalny o charakterze stałym - jeżeli żołnierz otrzymywał go przez okres krótszy niż 10 lat. Należy dodać, że okres przekraczający sześć miesięcy traktuje się jako pełny rok.
Wymaga podkreślenia, że w przypadku zwolnienia żołnierza z zawodowej służby wojskowej wskutek ustalenia przez wojskową komisję lekarską niezdolności do pełnienia zawodowej służby wojskowej, w przypadku gdy utrata tej zdolności została spowodowana wypadkiem pozostającym w związku z pełnieniem służby lub chorobą powstałą w związku ze szczególnymi warunkami służby, w uposażeniu żołnierza za ostatni miesiąc pełnienia zawodowej służby wojskowej uwzględnia się pełną wysokość dodatku. To samo tyczy się żołnierza zawodowego, który zmarł, zaginął lub został uznany za zmarłego.
Natomiast żołnierzowi zawodowemu, który utracił prawo do otrzymywania dodatku specjalnego o charakterze stałym, w ostatnim miesiącu pełnienia zawodowej służby wojskowej przysługuje dodatek specjalny w wysokości obowiązującej w dniu zwolnienia ze służby lub wygaśnięcia stosunku służbowego.
marzec 2021 r.
Z dniem 1 stycznia 2021 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 10 listopada 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego.
Zgodnie z obietnicą, od nowego roku wybranym funkcjonariuszom policji przysługuje dodatek do uposażenia. Do tej pory dodatki do uposażenia obejmowały:
Od nowego roku do tej listy dodano dodatek kontrterrorystyczny oraz dodatek dla policjantów w wyodrębnionych oddziałach prewencji. Dla obu grup funkcjonariuszy dodatek wynosi 500 złotych.
Dodatek dla policjantów w wyodrębnionych oddziałach prewencji przysługuje policjantom pełniącym służbę na stanowisku etatowym w oddziale prewencji Policji lub samodzielnym pododdziale prewencji Policji.
Dodatek kontrterrorystyczny przysługuje natomiast policjantowi pełniącemu służbę na stanowisku etatowym w Centralnym Pododdziale Kontrterrorystycznym Policji „BOA” lub w samodzielnym pododdziale kontrterrorystycznym Policji. Warto dodać, że dla policjantów pracujących w warunkach szczególnego zagrożenia lub wymagających użycia specjalistycznych sił i środków oraz specjalistycznej taktyki działania, dodatek kontrterrorystyczny podwyższono do kwoty nie niższej niż 1000 złotych i nie wyższej niż 1500 złotych.
luty 2021 r.
W listopadzie 2020 r. w Sejmie złożono poselski projekt ustawy, który zakłada powołanie Biura Monitorowania Policji. Organ ten miałby stanowić niezależną jednostkę organizacyjną podporządkowaną Sejmowi.
Do zadań biura Monitorowania Policji należałoby między innymi rozpatrywanie skarg na działalność organów Policji, jej jednostek i funkcjonariuszy w zakresie w jakim dotyczy ona podstawowych zadań Policji oraz kontrolowanie działalności Policji.
Dyrektor Biura powoływany byłby bezwzględną większością głosów przez parlament za zgodą Senatu - również bezwzględną większością głosów. Kadencja dyrektora miałaby trwać cztery lata a możliwość jego odwołania wymagałoby większości kwalifikowanej 3/5 głosów w Sejmie. Taka osoba miałaby immunitet, więc nie mogłaby zostać zatrzymana. Zarówno dyrektor, jak i pozostali pracownicy Biura nie mogliby być pracownikami Policji ani innych służb mundurowych, co miałoby świadczyć o ich niezależności.
Biuro Monitorowania Policji miałoby podlegać Sejmowi i co roku składać sprawozdanie Ministrowi Spraw Wewnętrznych, Komendantowi Głównemu Policji i parlamentowi.
Projektodawcy uzasadniają projekt koniecznością kontrolowania służby funkcjonariuszy Policji przez zewnętrzny, niezależny i apolityczny organy.
Projekt został zaopiniowany przez ZG NSZZ Policjantów. Według związkowców powoływanie kolejnego organu nie daje żadnej gwarancji, że sprawy będą obiektywnie rozpatrzone i może ono stanowić przedmiot rozgrywek politycznych.
Projekt został skierowany do opinii Biura Legislacyjnego i Biura Analiz Sejmowych.
styczeń 2021 r.
Rozdział 21 ustawy o Służbie Więziennej reguluje odpowiedzialność dyscyplinarną funkcjonariuszy, którzy odpowiadają dyscyplinarnie za naruszenie dyscypliny służbowej lub za czyny sprzeczne ze złożonym ślubowaniem.
Naruszenie dyscypliny służbowej jest to czyn funkcjonariusza popełniony umyślnie lub nieumyślnie polegający na naruszeniu dobrego imienia służby, na przekroczeniu uprawnień lub niewykonaniu obowiązków wynikających z przepisów prawa lub rozkazów i poleceń wydanych przez przełożonych.
Ustawa wskazuje przykłady naruszeń dyscypliny:
Karami dyscyplinarnymi, które mogą zostać wymierzone funkcjonariuszowi Służby Więziennej są:
Ustawa stanowi, że wymierzona kara powinna być współmierna do popełnionego przewinienia dyscyplinarnego i stopnia zawinienia. Za popełnienie kilku przewinień dyscyplinarnych można wymierzyć jedną karę dyscyplinarną. Będzie ona wówczas odpowiednio surowsza. Okolicznościami, które mogą mieć wpływ na złagodzenie wymiaru kary są nieumyślność jego popełnienia, podjęcie przez funkcjonariusza starań o zmniejszenie jego skutków; brak należytego doświadczenia zawodowego lub dostatecznych umiejętności zawodowych; dobrowolne poinformowanie przełożonego dyscyplinarnego o popełnieniu przewinienia dyscyplinarnego przed wszczęciem postępowania dyscyplinarnego.
Art. 248 ustawy wymienia uprawnienia obwinionego w postępowaniu dyscyplinarnym. Ma on prawo do:
Postępowanie dyscyplinarne prowadzi rzecznik dyscyplinarny. Co ważne, w postępowaniu dyscyplinarnym obowiązuje zasada obiektywizmu. Oznacza to, że przełożony dyscyplinarny i rzecznik dyscyplinarny są obowiązani badać oraz uwzględniać okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść obwinionego.
Co więcej, obwinionego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym orzeczeniem a niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść obwinionego. Wynika stąd, że w postępowaniu dyscyplinarnym znajduje zastosowanie domniemanie niewinności.
W sprawach nieuregulowanych w ustawie o Służbie Więziennej do postępowania dyscyplinarnego stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.
Warto wskazać, że od orzeczenia oraz postanowienia kończącego postępowanie dyscyplinarne funkcjonariuszowi przysługuje prawo wniesienia odwołania do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania obwinionego sądu pracy, w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia lub postanowienia wraz z uzasadnieniem.
W Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 30 lipca 2010 r. w sprawie czynności związanych z postępowaniem dyscyplinarnym funkcjonariuszy Służby Więziennej określono szczegółowy tryb wykonywania czynności związanych z tym postępowaniem.
grudzień 2020 r.
Rozdział 14 ustawy o Straży Granicznej traktuje o odpowiedzialności dyscyplinarnej i karnej funkcjonariuszy.
Zgodnie z art. 134 funkcjonariusz ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną niezależnie od odpowiedzialności karnej. Oznacza to, że w razie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, kara wymierzona przez wymiar sprawiedliwości nie będzie stanowić przesłanki do wyłączenia kary dyscyplinarnej – kary te mogą zostać wymierzone równolegle.
Funkcjonariusz podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za naruszenie dyscypliny służbowej, nieprzestrzeganie zasad etyki zawodowej określanej przez Komendanta Głównego Straży Granicznej, a zwłaszcza honoru, godności i dobrego imienia służby oraz w innych przypadkach określonych w ustawie.
Naruszeniem dyscypliny służbowej jest:
Kary dyscyplinarne, które mogą być wymierzone funkcjonariuszowi:
Bez wątpliwości obwiniony ma prawo do skorzystania z pomocy obrońcy.
Nie można wszcząć postępowania dyscyplinarnego po upływie 90 dni od dnia otrzymania przez przełożonego wiadomości o popełnieniu przewinienia lub naruszenia dyscypliny służbowej. Co więcej, jeżeli funkcjonariusz z powodu nieobecności w służbie nie ma możliwości złożenia wyjaśnień, bieg terminu do wszczęcia postępowania nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się funkcjonariusza do służby.
Warto dodać, że nie można wymierzyć funkcjonariuszowi kary dyscyplinarnej po upływie 1 roku od dnia popełnienia czynu.
Należy też zauważyć, że w przypadku czynu stanowiącego przewinienie dyscyplinarne mniejszej wagi lub ukarania grzywną, przełożony dyscyplinarny może nie wszczynać postępowania dyscyplinarnego a wszczęte postępowanie umorzyć. Przełożony dyscyplinarny może także odstąpić od wszczęcia postępowania i przeprowadzić ze sprawcą przewinienia udokumentowaną w formie notatki rozmowę dyscyplinującą, którą włącza się do akt osobowych funkcjonariusza na dwa lata.
Za czyny, za które w myśl odrębnych przepisów właściwe organy są uprawnione do nakładania kar porządkowych lub stosowania grzywny w celu przymuszenia, funkcjonariusze ponoszą wyłącznie odpowiedzialność dyscyplinarną.
KS
listopad 2020 r.
W doktrynie prawa pracy przyjmuje się, że stosunki służbowe służb mundurowych nie są stosunkami pracy w rozumieniu prawa pracy. Oznacza to, że przepisy prawa pracy - również te dotyczące mobbingu - nie mogą mieć bezpośrednio zastosowania do policjanta, chyba że wprost mówi o tym ustawa.
Taka wzmianka ustawowa znalazła się dla przykładu w art. 157 Ustawy o Służbie Więziennej. Zgodnie z nim, na przełożonego nakłada się obowiązek przeciwdziałania mobbingowi. Ponadto należy w takich sytuacjach stosować odpowiednio przepisy Kodeksu pracy. Niestety w Ustawie o Policji nie znalazło się analogiczne uregulowanie.
Problem mobbingu w Policji jest wyjątkowy, poważny z racji tego, że dotknięci mobbingiem czy molestowaniem seksualnym funkcjonariusze i funkcjonariuszki często boją się mówić o tym problemie. Wpływa na to między innymi hierarchiczna struktura Policji, w której przełożeni mogą uznaniowo podejmować decyzje. Osobie poszkodowanej nie jest łatwo wykazać, że nieprawidłowe zachowanie przełożonego stanowiło przejaw mobbingu i nie podejmuje ona sprawy, obawiając się niepowodzenia.
Ofiary mobbingu w Policji nie są jednak z góry skazane na niepowodzenie i mogą podejmować działania w celu ochrony swoich praw.
Sama Policja próbuje walczyć z tym negatywnym zjawiskiem w swoich szeregach m.in. poprzez szkolenia, ankiety czy pomoc policyjnych psychologów. Ponadto w celu zapewnienia realizacji obowiązku przeciwdziałania w Policji sytuacjom o znamionach mobbingu w 2014 r. wprowadzono Wewnętrzną Procedurę Antymobbingową dla policjantów pełniących służbę w Komendzie Głównej Policji. Zgodnie z tą regulacją policjant który uzna, że nastąpiły wobec niego działania wypełniające znamiona mobbingu, może wystąpić ze zgłoszeniem do przełożonego albo przełożonego zajmującego stanowisko bezpośrednio wyższe od przełożonego, którego zgłoszenie dotyczy. Następnie przełożeni przekazują zgłoszenie do Gabinetu Komendanta Głównego Policji i do Wydziału Psychologów Policyjnych Gabinetu Komendanta Głównego Policji. Obowiązkiem Komendanta Głównego Policji jest podjęcie działań zmierzających do wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości i przeciwdziałania ich powtarzaniu się w przyszłości.
Gdyby droga wewnętrzna zawiodła, poszkodowany funkcjonariusz może wytoczyć powództwo cywilne. Poddawany mobbingowi policjant nie może wprawdzie korzystać z roszczeń przewidzianych dla cywilnych pracowników w Kodeksie pracy, ma jednak prawo dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej z tytułu naruszenia dóbr osobistych. Zgodnie z art. 24 Kodeksu cywilnego funkcjonariusz Policji może żądać od zatrudniającej go jednostki zaniechania bezprawnego działania i usunięcia jego skutków. Co więcej, na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego może ubiegać się zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
Przełożony stosując mobbing może dopuścić się przekroczenia uprawnień i naruszenia obowiązków służbowych w takim stopniu, który będzie skutkował odpowiedzialnością karną. Wówczas sprawę mobbingu można zgłosić do prokuratury.
KS
październik 2020 r.
Jak wynika z art. 132 Ustawy prawo o Policji, policjant ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną za popełnione przestępstwa oraz wykroczenia - niezależnie od odpowiedzialności karnej.
Odpowiedzialność taka zostaje ponoszona również w momencie naruszenia służbowej dyscypliny, a także w innych przypadkach, które zostały określone w ustawie.
Zgodnie z art. 134. Policjant może podlegać następującemu wymiarze kar dyscyplinarnych:
Oprócz tego są jeszcze dwie pozostałe kary, którym policjant może podlegać:
Ciekawym aspektem jest również czas po którym przełożony nie może wszcząć postępowania dyscyplinarnego od momentu otrzymania wiadomości o popełnieniu przewinienie, gdyż wynosi on 90 dni.
W sprawach o złamanie zasad etyki zawodowej rozstrzygają sądy honorowe, chyba, że mamy do czynienia z wykroczeniem, przestępstwem, a także podstawą do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego
wrzesień 2020 r.
Zgodnie z art. 115a ustawy o Policji, ekwiwalent pieniężny za 1 dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego ustala się w wysokości 1/30 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym.
Należy jednakże zaznaczyć, że wyrokiem z dnia 30 października 2018 r. (sygn. akt K 7/15) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że wspomniany artykuł ustawy o Policji jest niezgodny z art. 66 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 zdanie drugie Konstytucji RP.
W uzasadnieniu wyroku Trybunał wyjaśnił, że na mocy Konstytucji pracownikowi przysługuje prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów oraz maksymalnych norm czasu pracy. Prawo do corocznego płatnego urlopu nie może być arbitralnie ograniczone również w odniesieniu do rekompensaty pieniężnej za urlop niewykorzystany lub za czas wolny od pracy (w przypadku zaś policjantów - służby). Rekompensata ta jest koniecznym substytutem otrzymywanym zamiast niewykorzystanego urlopu, swego rodzaju rozwiązaniem opcjonalnym, gdy prawo do urlopu nie zostało zrealizowane w swej postaci podstawowej (w naturze).
Przepis mimo uznania za niekonstytucyjny nie został zmieniony przez ustawodawcę. W związku z tym art. 115a ustawy o Policji nadal obowiązuje i może stanowić podstawę rozstrzygania. Jego stosowanie musi natomiast uwzględniać przedstawione stanowisko Trybunału Konstytucyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku o sygn. III SA/Kr 79/20 uwzględnił skargę byłego policjanta, któremu komendant odmówił wyrównania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. Sąd nie zgodził się, że zaniechanie ustawodawcy uniemożliwia wyliczenie świadczenia. WSA stwierdził, że pomimo niezastąpienia ustawą niekonstytucyjnego ułamka 1/30 innym, można wyliczyć należną brakującą i niewypłaconą kwotę ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop.
Należy zatem podnieść, że z treści uzasadnienia omawianego wyroku TK wynika wprost sposób wyliczenia wysokości należnego skarżącemu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Świadczeniem ekwiwalentnym za dzień urlopu jest bowiem wynagrodzenie funkcjonariusza za jeden dzień roboczy na dzień zwolnienia ze służby. Jednocześnie ilość dni roboczych w każdym roku kalendarzowym stanowi okoliczność faktyczną, możliwą do ustalenia w oparciu o kalendarz na dany rok, zgodnie z przepisami ustawy z 1951 r. o dniach wolnych od pracy.
Sąd skłonił się do stanowiska, iż należy po wyliczeniu ilości dni urlopu przysługującego skarżącemu tę ilość urlopu pomnożyć przez wysokość wynagrodzenia przysługującego funkcjonariuszowi za jeden dzień roboczy na dzień zwolnienia ze służby, obliczonego w trzymiesięcznym okresie rozliczeniowym – inaczej mówiąc przez „wycenę" ostatniego dnia roboczego przysługującego funkcjonariuszowi na dzień zwolnienia ze służby.
KS
sierpień 2020 r.
Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. wprowadziła zmiany w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw. W związku z tą nowelizacją emerytury dla funkcjonariuszy wymienionych służb wypłaca się na zmienionych warunkach.
Najbardziej widoczną ze zmian jest ta, że pracownicy mundurowi otrzymaliprawo do emerytury po 25 latach służby bez konieczności ukończenia 55 roku życia. Do tej pory przepisy ustawy stanowiły, że emerytura przysługuje funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby, który w dniu zwolnienia ma ukończone 55 lat i odsłużył co najmniej 25 lat w Policji, ABW, AW, SKW, SWW, CBA, SG, SOP, PSP, Służbie Celno-Skarbowej lub Służbie Więziennej. Po zmianie wymóg ten nie musi być spełniony.
Co więcej, po zmianach prawo do 100% płatnych nadgodzin otrzymali wszyscy funkcjonariusze służb. Obecnie funkcjonariuszy obowiązują półroczne okresy rozliczeniowe – w okresie rozliczeniowym będą mogli mieć czas wolny od służby albo po zakończeniu okresu rozliczeniowego wypłacona zostanie im rekompensata pieniężna.
Rekompensata ta będzie wynosić 1/172 miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego na stanowisku zajmowanym w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego za każdą godzinę dodatkowego czasu służby.
Ponadto, dla funkcjonariuszy Służby Celnej i Służby Celno-Skarbowejzmienił się także sposób wyliczenia emerytury. Podstawę wymiaru stanowi teraz średnie uposażenie lub należne funkcjonariuszowi przez okres kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych przez funkcjonariusza. Nie uwzględnia się przy tym obniżenia uposażenia, gdy funkcjonariusz przebywał na zwolnieniu lekarskim, urlopie macierzyńskim czy urlopie rodzicielskim.
KS
lipiec 2020 r.
Wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego przez funkcjonariuszy służb mundurowych regulowane jest Ustawą o środkach przymusu bezpośredniego. Zgodnie z jej art. 2, do używania takich środków uprawnieni są m. in.:
Katalog ten jest więc szeroki. Podobnie rozbudowana jest lista celów, w jakich środki te można wykorzystać - należą do niej:
Co kluczowe, funkcjonariusze korzystać mogą jedynie ze środków wymienionych w ustawie (ich pełen katalog znajduje się w jej art. 12), wykorzystując właściwy i adekwatny do danej sytuacji środek.
czerwiec 2020 r.
Ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych wprowadziła dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Z początku nie przysługiwał on funkcjonariuszom służb mundurowych. Po wnioskach m.in. przedstawicieli służb mundurowych i Rzecznika Praw Obywatelskich, do ustawy dodano przepis, na mocy którego uregulowanie to objęło również służby mundurowe.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy wypłaca się przez okres nie dłuższy niż 14 dni. Należy się funkcjonariuszom sprawującym opiekę nad dzieckiem do 8 lat, dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko, albo niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu COVID-19.
Zasiłek należy się też mundurowym sprawującym opiekę nad dorosłą osoba niepełnosprawną uczęszczającą do szkoły, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze, w przypadku zamknięcia tej placówki z powodu epidemii koronawirusa.
Zasiłek ten stanowi dodatkowe uposażenie funkcjonariuszy i wypłaca się go w trybie i na zasadach określonych w ustawach szczególnych dla każdej ze służb.
Wobec osób, które przed uchwaleniem nowych przepisów złożyły wniosek o zasiłek opiekuńczy na ogólnych zasadach,czasu trwania zasiłku nie wlicza się do okresu 60 dni na tzw. opiekę.
KS
maj 2020 r.
Aktem prawnym, w którym uregulowano tryb i regulacje dotyczące awansów w Służbie Celnej jest Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 27 lutego 2017 r. w sprawie stanowisk służbowych funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej, trybu awansowania oraz dokonywania zmian na stanowiskach służbowych.
Awans funkcjonariusza na wyższe stanowisko służbowe zawsze następuje na wniosek, który składa się do kierownika jednostki organizacyjnej. Uczynić to mogą:
Złożenie wniosku o awans może nastąpić w przypadku, gdy:
Wniosek taki musi być zaakceptowany przez kierownika jednostki organizacyjnej. Jest on realizowany z pierwszym dniem kolejnego miesiąca.
kwiecień 2020 r.
Art. 41 ustawy o policji wymienia wszystkie okoliczności, które mogą lub muszą być podstawą do zwolnienia funkcjonariusza policji. Do sytuacji obligatoryjnego zwolnienia zaliczają się:
Ponadto ustawa wymienia kilkanaście sytuacji, w których policjant może zostać zwolniony, jednak nie jest to obowiązkowe.
W żadnym z tych wyliczeń nie znajdziemy regulacji, która stanowi o możliwości zwolnienia policjanta ze służby ze względu na zwolnienia lekarskie, które przedstawia. Art. 42 ust. 2 pkt 7 mówi jedynie o możliwości zwolnienia po upływie 12 miesięcy od dnia zaprzestania służby z powodu choroby.
W wyroku II SA/Wa 1109/12 Najwyższego Sądu Administracyjnego podjęto próbę odpowiedzi na pytanie co w sytuacji, gdy funkcjonariusz policji wprawdzie nie zaprzestał służby z powodu choroby na 12 miesięcy, ale okazuje zwolnienia lekarskie w taki sposób, że jego faktyczna nieobecność na służbie przekracza ten okres. Policjant był bowiem obecny na służbie tylko w czasie przerw między zwolnieniami na bardzo krótkie okresy, jednocześnie według orzeczeń komisji lekarskiej był zdolny do pracy.
NSA orzekł, że organ Policji mógł zwolnić ze służby skarżącego w przypadku jego ciągłych zwolnień lekarskich, przy jednoczesnym braku przeciwwskazań zdrowotnych komisji lekarskiej do pełnienia służby. W orzeczeniu zwrócono uwagę, że to interes służby powinien górować nad indywidualnym interesem funkcjonariusza, gdyż tego rodzaju zachowania wpływają niekorzystnie na wizerunek organów państwa w oczach opinii publicznej.
marzec 2020 r.
Nie istnieje spis enumeratywnie wskazanych wszystkich przestępstw, dotyczących funkcjonariuszy publicznych. Można znaleźć je zarówno w przepisach Kodeksu karnego, jak i w innych ustawach. Niektóre z nichmogą być popełniona wyłącznie przez urzędnika państwowego.Przestępstwa te mają charakter indywidualny, co oznacza, że mogą je popełnić tylko funkcjonariusze publiczni lub osoby uprawnione do wystawienia dokumentu, a więc także pracownicy administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego.
Do przestępstw popełnianych przez funkcjonariuszy publicznych zaliczają się:
Stanowi ono najczęściej popełniane przez funkcjonariuszy publicznych przestępstwo. Odpowiedzialności karnej za łapownictwo podlega osoba przyjmująca korzyść majątkową w związku z pełnieniem funkcji publicznej. Do popełnienia przestępstwa wystarcza już sama obietnica przyjęcia łapówki. Funkcjonariusz publiczny podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. W wypadku mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat. Kara staje się surowsza, jeśli przyjęta korzyść majątkowa jest znacznej wartości i może wynosić od 2 do 12 lat pozbawienia wolności.
Warunkiem możliwości zakwalifikowania czynu jako łapownictwa jest przyjęcie korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy w związku z pełnieniem przez sprawcę funkcji publicznej.
Kodeks karny penalizuje zarówno przyjęcie korzyści majątkowej (oraz obietnicy jej przyjęcia), jak i jej wręczenie. Zabronione jest więc zarówno łapownictwo czynne jak i bierne. Funkcjonariusz publiczny odpowiada za przyjęcie korzyści majątkowej, natomiast za wręczenie korzyści majątkowej może zostać ukarany każdy.
Do popełnienia tego przestępstwa dochodzi w sytuacji, kiedy funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, poświadcza w nim nieprawdę. Nieprawdziwa informacja musi znajdować się w oryginalnym dokumencie i potwierdzać okoliczności, które w rzeczywistości nie miały miejsca a mająznaczenie prawne. Sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.W każdym przypadku osobom tym trzeba jednak udowodnić, że zarzucanego im przestępstwa dopuściły się umyślnie. Tylko wówczas będą mogły zostać pociągnięte do odpowiedzialności karnej.
Funkcjonariusz publicznypodlega karze pozbawienia wolności do lat 3 jeśli ujawnia osobie nieuprawnionej informację niejawną o klauzuli "zastrzeżone" lub "poufne". Dotyczy to również informacji, którą uzyskał w związku z wykonywaniem czynności służbowych, a której ujawnienie może narazić na szkodę prawnie chroniony interes.Informacje niejawne zostały zdefiniowane jako takie, których nieuprawnione ujawnienie spowodowałoby lub mogłoby spowodować szkody dla Rzeczypospolitej Polskiej albo byłoby z punktu widzenia jej interesów niekorzystne, także w trakcie ich opracowywania oraz niezależnie od formy i sposobu ich wyrażania.
Obok odpowiedzialności karnej, za ujawnienie tajemnicy ustawowo chronionej, funkcjonariusz ponieść może również odpowiedzialność dyscyplinarną.
Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Jeżeli sprawca dopuszcza się tego czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Odpowiedzialność może być złagodzona w przypadku, gdy sprawca mimo że wyrządza istotną krzywdę, to działa nieumyślnie. Podlega wówczas grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Funkcjonariusz może odpowiadać za nadużycie władzy ale trzeba mu udowodnić, że nadużył jej świadomie oraz że brał pod uwagę, że wyrządzi tym szkodę.
Warto podkreślić, że podlega karze również osoba, która namawia czy nakłania funkcjonariusza publicznego do przekroczenia uprawnień
marzec 2020 r.
W 2019 r. wynagrodzenia policjantów wzrosły o 655 złotych brutto. 1 stycznia 2020 nastąpiła kolejna podwyżka - o 500 złotych brutto niezależnie od grupy zaszeregowania.
Wynagrodzenie policjanta to suma kilku składowych: wynagrodzenia zasadniczego (które zależy od grupy zaszeregowania), dodatku stażowego, a także dodatków służbowego, funkcyjnego i za stopień. Policjant otrzymuje ponadto "mundurówkę", nagrodę roczną (tzw. trzynastkę) oraz świadczenia socjalne. Tak przedstawiają się średnie zarobki funkcjonariuszy:
Sytuację zarobków żołnierzy zawodowych zmieniło rozporządzenie z października 2018 r., które określa wielokrotność kwoty bazowej stanowiącej przeciętne uposażenie żołnierzy zawodowych. Ów mnożnik wzrósł z poziomu 3,20 do 3,63. Kwota bazowa od 2009 r. niezmiennie wynosiła 1523,29 zł, natomiast obecnie uposażenie żołnierzy wzrosło do poziomu ok. 5530 zł brutto.
MON podkreśla, że podwyżki mają na celu m.in. uczynienie zawodu żołnierza bardziej atrakcyjnym na tle innych profesji.O wysokości uposażenia decyduje również stopień wojskowy. Oto wykaz uposażeń żołnierzy zawodowych zależnie od stopnia:
Ponadto, żołnierze zawodowi otrzymują dodatki: specjalny, służbowy, motywacyjny, funkcyjny, kompensacyjny oraz za długoletnią służbę oraz świadczenie mieszkaniowe.
Dodatek specjalny stanowi rekompensatę za wykonywanie szczególnie wymagających obowiązków lub za pracę w wyjątkowych warunkach. W szczególności otrzymać go można za:
Dodatek służbowy przysługuje żołnierzom pełniącym służbę w ataszacie obrony przy przedstawicielstwie dyplomatycznym Rzeczypospolitej Polskiej, JW. GROM, JW. FORMOZA, JW. Komandosów, Oddziale Specjalnym ŻW w Warszawie czy w orkiestrze reprezentacyjnej WP oraz kompaniach reprezentacyjnych WP.
Żołnierzowi zawodowemu, który w szczególnym trybie został wyznaczony na wyższe stanowisko służbowe, przysługuje stały dodatek kompensacyjny od chwili objęcia obowiązków na tym stanowisku. Dodatek kompensacyjny jest równy różnicy między stawką uposażenia zasadniczego na stanowisku po mianowaniu a stawką należną na stanowisku poprzednim.
Przysługuje on szeregowym oraz podoficerom, którzy w opinii służbowej uzyskali ocenę co najmniej dobrą oraz zdali egzamin na klasę kwalifikacyjną w specjalności wojskowej zgodnej z zajmowanym stanowiskiem służbowym.
Żołnierz zyskuje prawo do uposażenia podwyższonego o 3% po odbyciu 3-letniego stażu. Podwyżka o tej wysokości przysługuje od tego momentu co roku do 15 roku służby. Wynagrodzenie żołnierza, który odbył 15-letnią służbę wzrasta o 15 %. Do 35 roku służby podwyżka rośnie o 1% w skali roku.
Żołnierz zawodowy ma prawo do zakwaterowania na czas pełnienia służby w miejscowości, gdzie pełni służbę. Jeśli z powodu braku odpowiedniego lokalu nie może skorzystać z tego uprawnienia, może ubiegać się o wypłatę świadczenia w formie pieniężnej.
luty 2020 r.
Zgodnie z praktyką kancelarii, znaczna liczba liczba żołnierzy odchodzących z wojska napotyka problemy z otrzymaniem odprawy mieszkaniowej od Agencji Mienia Wojskowego. Decyzje negatywne w tym zakresie dotyczą żołnierzy, którzy przed rozpoczęciem służby wojskowej służyli w Policji i pobrali w tym okresie pomoc finansową w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych udzielaną w trybie art. 94 Ustawy o Policji. Z naszego punktu widzenia rozstrzygnięcia te nie są prawidłowe - stanowią nieuprawnioną wykładnię rozszerzającą katalogu wyjątków przewidzianego w art. 23 ust. 9 pkt 1 w zw. z art. 21 ust. 6 Ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej. Jest to całkowicie niezgodne z obowiązującymi przepisami, zarówno prawa materialnego jak i prawa procesowego. Od tego typu negatywnych decyzji warto się odwoływać!
